چوپانان            زادبوم من

چوپانان زادبوم من

تو مادر منی
چوپانان            زادبوم من

چوپانان زادبوم من

تو مادر منی

چوپانان و آداب، رسوم، بازی‌ها، غذاها و...

برگرفته از: چوپانان یاقوت آسمان وبلاگ امیر افضل


رسوم جشن عقد در چوپانان

مراسم عقد

ابتدا خانواده های عروس خانم و آقای داماد روزی را که خوش یومن باشد را از تقویم پیدا کرده و با رضایت عروس و داماد آن را انتخاب کرده .

در شب قبل از روز عقد کنان دختران و خانم های فامیل برای چیدن سفره عقد دست به کار می شوند.

 موارد لازم در سفره عقد

ابتدا سفره ای پارچه ای زیبا بر زمین می گسترانند به طوری که به طرف خانه خدا باشد به طوری که عروس خانم و آقای داماد به طرف قبله باشند . سپس مواد لازم مانند:

آینه و شمعدان ،  دانه های روغنی ( گردو، بادام ، فندق ، ...) ، عسل ، آب ، شیرینی ، نقل و نبات ، جانمازی به طرف قبله که در آن قرآن ، مهر و تسبیح قرار دارد.، نمک ( به دلیل اینکه دست عروس خانم با نمک باشد و زندگی آقای داماد را پر نمک کند)  ،   برنج  ( تا پا قدم عروس خانم با برکت باشد ، نان و پنیر و سبزی که به تعداد مهمانها آماده می شود و بعد از عقد به حضار تعارف می کنند ، در جوانان با خوردن این نان و پنیر بختشان باز می شود. ( انشا الله)

بعد از چیدن سفره در کنار سفره به جشن و شادی می پردازند .

روز عقد با خونچه برون شروع می‌شد. خونچه که عبارت بود از یک جلد کلام الله مجید، آینه، چند کله قند، چند شاخه نبات، کفش و پیراهن سبز و چادر عروس خانم و چمدان لوازم آرا یش.پارچه های زری، ساتن، تافته و....... که هر کدام روی سینی گرد مسی گذاشته شده بود و تعدادشان سه،پنج و یا هفت عدد بود و با لچکهای زیبایی در رنگ‌های مختلف  روی آنها را پوشانده بودند  به طوریکه لچک از اطراف سینی آویزان بود.روی سر جوانان فامیل  به همراه چندین چراغ طوری روشن و سینی ذغال که اسفند و کندر میسوزاند . از خانه داماد به خانه عروس می‌بردند و به دختران فامیل که در خانه عروس هستند می دادند تا بر سر سفره عقد بگذارند ( به غیر از لباس عروس که آن را به خود عروس خانم می دادند). این مراسم با  نواختن دف و رقص و پایکوبی انجام می گرفت .رسم است که مادر عروس به همه آنها که زحمت حمل خنچه را کشیده اند یک عدد دستمال هدیه می دهد. این دستمالها به ابعاد ۲۰ *۳۰ سانتی متر بود که در رنگهای متنوع از قبل آماده شده بود .

روز عقد کنان بعد از اینکه مهمانها و عاقد آمدند ، خطبه عقد خوانده می شود و با فرستادن عروس خانم برای گل چیدن و گلاب آوردن بالاخره بله را از عروس خانم می گیرند.( شولولولو.... خو بر محمد و آل محمد صلوات) در تمام این مراسم دختران فامیل و خانمهای خوشبخت فامیل توری سفید رنگ را بر روی سر عروس خانم و آقای داماد می گیرند و یکی از آنها بر روی طور دو کله قند کوچک را به هم می ساید . این کار با عوض کردن کسانی که دور طور را گرفته اند به ترتیب عوض می شود.

بعد از رفتن عاقد شعر خواندن بانوان شروع می شود.

با یک نخ سفید و سوزن این طور دوخته می شود و خوانده می شود

می دوزم و می دوزم          مهر و محبت می دوزم     خوشبختی و سفید بختی می دوزم

و اگر سروده خان از خانواده داماد باشد به شوخی می گوید   زبون مادر شوهر و خواهر شوهر را می دوزم

و شخصی که قند ها را می ساید :              می سابم و می سابم              خوشبختی را می سابم                 شیرینی را برای عروس خانم و آقا داماد می سابم

بعد از انجام این مراسم شروع به عسل خوردن می شود

ابتدا آقای داماد با انگشت کوچک خود در ظرف عسل زده و عسل را در دهان عروس خانم قرار می دهد و سپس عروس خانم این عمل را انجام می دهد.

حالا نوبت به دادن هدیه به عروس و داماد می رسد . ابتدا مادر داماد یا خود آقای داماد حلقه ای را که قبل از عقد با انتخاب عروس خانم تهیه شده است به دست عروس خانم می کنند.و سپس مادر عروس خانم  یا خود عروس خانم حلقه آقای داماد را به دستش می کند و نوبت به هدایای دیگر می شود که فامیل های نزدیک به عروس خانم و آقای داماد می دهند.

بعد از آن نوبت به بریدن کیک می شود که عروس خانم و آقای داماد با هم کیک را بریده و تقسیم می کنند.

                                          انشا الله به پای همدیگر پیر بشوند 

موضوعات مرتبط: رسوم جشن عقد در چوپانان

[ چهارشنبه 30 دی1388 ] [ 10:24 قبل از ظهر ] [ امیر ] 2 نظر

رسوم جشن عروسی در چوپانان

آداب و رسوم جشن عروسی

 در ابتدا بستگان نزدیک داماد ، دختری از آشنایان  دور یا نزدیک را زیر نظر گرفته و بعد از آن به داماد پیشنهاد می دهند که بعد از رضایت داماد ، برای  والدین دختر پیغام می فرستند ، و بعد از مشورت در خانه ی عروس خانم در صورت توافق عروس ، اینبار هدایایی توسط مادر یا خواهر داماد برای عروس خانم فرستاده می شود . و در نهایت با قبول پیشکش ها  جواب قطعی و مثبت را از خانواده عروس می گیرند.

کفش و انگشتر

خانواده داماد بعد از قبول عروس خانم ُ به خواستگاری آقای داماد . با یک جفت کفش، یک انگشتر و یک قواره پارچه، عروس را به اصطلاح کفش و انگشتر می‌کردند. تا روز عقد این دوران را بعد ها نامزدی هم میگویند .

بعد از توافق و تعیین صداق و مهریه عروس ، عقد نامه نوشته می شود و به امضای حاضرین که بزرگان و خویشاوندان نزدیک عروس و داماد به حساب می آیند امضا می شود.

دو شب مانده به عروسی به دستور خانواده داماد خبر عروسی این زوج خوشبخت به کمک آ خانم ها که یا از آشنایان عروس خانم و آقای داماد بود یا اشخاصی که همیشه خوش خبری عروسی را به مردم می رساندند که آنهاکه معمولا دو نفرند و با پوشیدن لباسهای نو عروس خانم. خانه به خانه مهمانان را دعوت می‌کردند که حرکت آنها با بدرقه و همراهی کودکان خوشحال انجام می شد و طولی نمی‌کشید که همه ی مردم  باخبر می‌شدند.

قبل از جاری شدن صیغه عقد، . مراسم خوانچه بری (خو) شامل بردن آینه ، قرآن ، سبزی ، اسپند ، پارچه های الوان ، کله های قند، شاخه های نبات ، که در پنج یا هفت سینی بود . انجام می شود .

حرکت خوانچه با رقص و پایکوبی همراه می باشد و سرنا و دایره آنها را همراهی می کنند.

حنا بندان

در شب قبل عروسی  بعد از صرف شام و مقارن با نیمه شب نوبت حنا بندان است . در این مراسم به کف و پنجه های دست و پا و موی سر داماد و ساق دوشها (سیری) مختصری حنا مالیده می شود و اندام های حنا بسته شده را با حنا بند ( دستمال سه گوش لچک) می بندند. ریختن نقل و نبات و بادام و اسکناس بر سر داماد و خواندن ترانه در تمام مدت حنا بندان ادامه دارد .

حنا به دست یکی از افراد خوش نام و خوش بخت خانواده ، خمیر می شود. تزئین ظرف حنا با نقل و پسته هم وظیفه ی اوست . آنگاه یک نفر ابیات زیر را می خواند و دیگران کف زنان عبارت ( آی دوماد حنا می بنده یا آی عروس حنا می بنده و وقتی نوبت به سیری ها می شود آی سیری حنا می بنده ) را تکرار می کنند

و در مردانه با نواختن دف ( داریه یا دایره ) به این شادی شور و حال خاصی می داد و در زنانه لگن می زدند که صدایی خوش و زیبا داشت

بعد از آن این دوبیت در دنباله ی آن با هلهله  و کف زنان و داریه زنان به وسیله جمعیت تکرار می شود.

آی دوماد حنا می بنده                   بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                         عاشق نما می بنده

ترانه های حنا بندان

از کوچه در آمدی و سیبم دادی                     آی دوماد حنا می بنده

هم رنگ خودت سرخ و سفیدم دادی              آی دوماد حنا می بنده

سیبی که تو دادی هنوزش دارم                    آی دوماد حنا می بنده

در نقره گرفتم و عزیزش دارم                        آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                               بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                                    عاشق نما می بنده

آن یار من است که می رود سر بالا       آی دوماد حنا می بنده

دستمال به دستش و می زنه گرما را     آی دوماد حنا می بنده

دستمالم بدهید تا عرقش پاک کنم        آی دوماد حنا می بنده 

گرما نزنه شاخه گل رعنا را                   آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                           بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                                 عاشق نما می بنده

امروز و دو روز و بیست و پنج روز و سه روز      آی دوماد حنا می بنده

باریک شدم چو سوزن مخمل دوز                   آی دوماد حنا می بنده

بر یار بگو روغن سیمرغ فرست                      آی دوماد حنا می بنده

تا چرب کنم جراحت دل امروز                         آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                           بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                                 عاشق نما می بنده

 امشب شب ماه نبود و ماه پیدا شد              آی دوماد حنا می بنده

در کوچه ی ما کلاه سیاه پیدا شد                  آی دوماد حنا می بنده

قربون خدا برم که زیر کلاه                            آی دوماد حنا می بنده

شب نا شده بود و قرص ماه پیدا شد             آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                              بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                                    عاشق نما می بنده

سر تا سر کوه انار کاشتم نگرفت                             آی دوماد حنا می بنده

پا دامن کوه انار نا کاشته گرفت                               آی دوماد حنا می بنده

بال زد و شاخ زد و سایه گرفت                                آی دوماد حنا می بنده

لعنت به کسی که یار بیگانه گرفت                          آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                          بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                               عاشق نما می بنده

دو زلفونت بود تار ربابم                            آی دوماد حنا می بنده

چه می خواهی از این حال خرابم                آی دوماد حنا می بنده

تو که با ما سر یاری نداری                        آی دوماد حنا می بنده

چرا هر نیمه شب آیی به خوابم                  آی دوماد حنا می بنده

آی دوماد حنا می بنده                          بر دست و پا می بنده

حنای اصل کرمونه                               عاشق نما می بنده

همانند این مراسم برای عروس خانم هم در مجلس زنانه اجرا می شود. و با چوب با حنا بر دست عروس گل های زیبایی می کشند.

صبح روز بعد داماد به حمام می رفت  و لی رفتن عروس به حمام  و بازگشت او با رسومی ویژه همراه است .

پیشاپیش عروس خانم ، آینه و قرآن و مجمره ای کوچک که در آن اسپند و کندر دود می شد و در تمام مدت سرنا زن و دایره زن عروس خانم را مشایعت می کنند و جمعی نیز ترانه زیر را می خوانند

گل در اومد از حموم ، سنبل در اومد از حموم           دومادا خبر کنید    که گل در اومد از حموم

بادا بادا مبارک بادا     انشا الله مبارک بادا

عروسی شاهانه        ایشا الله مبارکش باد

گل به گلستانه       ایشا الله مبارکش باد

مردم چوپنانه          ایشا الله مبارکش باد

بادا بادا مبارک بادا     انشا الله مبارک بادا

عروس خانم را بعد از رسیدن به خانه آرایش می کردند و بعد از پوشاندن لباس عروس ، او را بر صندلی می نشاندند و بر سرش نقل می ریزند تا خوشبخت شود ( انشا الله)  و تا زمان ورود داماد این ترانه را می خوانند.

عروس به تخت نشسته    ایشا الله مبارکش باد

گل به درخت نشسته      ایشا الله مبارکش باد

دو ساعت به ظهر مانده  وقت آن رسیده که لباس داماد را که خانواده عروس برای داماد خریده بودند عوض کنند،داماد بعد از بوسیدن پدر و مادرش و قطره اشکی که برای دوری از آنها میریزد به میان جمع میرود . اطراف داماد توسط مردان گرفته می شد  و با شور و هلهله و با خواندن ترانه زیر لباس داماد را عوض می کنند .

یار مبارک مبارک مبارک         ایشا الله مبارکش باد

عروسی شاهانه                     ایشا الله مبارکش باد

جشن بزرگانه                      ایشا الله مبارکش باد

گل به گلستانه                   ایشا الله مبارکش باد

مردم چوپنانه                     ایشا الله مبارکش باد

بیا برویم از این ولایت من و تو     ایشا الله مبارکش باد

تو دست منو بگیر و من دامنتو   ایشا الله مبارکش باد

و با دود کردن اسپند و کندر و ذکر صلوات و کشیدن کیل او را به مکان عروسی مشایعت می نمایند .

 در مردانه و با حضور آقای داماد همراه با داریه زدن اشعاری را می خاندند .

اون بام بلند که میبینی بام منه                                 به به

اون چادر سفید که میبینی یار منه                              جانم

حضار و میهمانان این اشعار را با هم می خاندند .

یار جانم و یار جانم

یار جانم و یار جانم

یار دستمال دستانم

سیصد گل سرخ و یک گل نسرانی                            به به

ما را زسر بریده میترسانی                                        جانم

یار جانم و یار جانم

یار جانم و یار جانم

یار دستمال دستانم

ما گر زسر بریده می ترسیدیم                                  به به

در کوچه ی عاشقان نمی رقصیدیم                            جانم

یار جانم و یار جانم

یار جانم و یار جانم

یار دستمال دستانم

کاسه بشکن

بعد از عروسی موقعیکه عروس خانم و آقای داماد می خواهند به حجله بروند مراسم کاسه بشکن انجام می شد .

این مراسم توسط فردی که تبهر خاصی در این امر دارد . انجام می گرفت .

در این مراسم معمولا یک کاسه و اگر زود شکست سه کاسه را می شکنند .که این کاسه ها متعلق به خانواده داماد است .

آن فرد کاسه را در دستانش قرار می دهد و با رقصی خاص اشعاری را می خواند و هر چند مدت یکبار کاسه را به بالا پرتاب کرده و دو باره آن را می گیرد و در آخر دیگر کاسه را نمیگیرد و کاسه شکسته می شود ( شکست کار عروس خانم و آقای داماد در می آید )

اشعار کاسه بشکن :

بشکن نار و بشکن نار و بشکن نار                                       بشکن شاهی و صنار

بشکن نار و بشکن نار و بشکن نار                                        بشکن بوس از لبای یار

بعد از خاندن شعر بالا خاننده مصرع اول را می خواند و حضار مصرع دوم را می خوانند.

از اینجا تا ولایت سه گداره                                              بشکن نار و بشکن نار

گدار اولی نقش و نگاره                                                   بشکن نار و بشکن نار

گدار دومی مخمل ببافم                                                  بشکن نار و بشکن نار

گدار سومی دیدار یاره                                                    بشکن نار و بشکن نار

بشکن نار و بشکن نار               بشکن بوس از لبای یار

بشکن نار و بشکن نار               بشکن بوس از لبای یار

من نمشکنم                          بشکن

بشکن کارمه                         بشکن

الله یارمه                              بشکن

من نمیشکنم                        بشکن

توی صحن حموم                   بشکن

برای دختر عموم                    بشکن

من نمیشکنم                        بشکن

بشکن کارمه                         بشکن

الله یارمه                             بشکن

حیفه بشکنه                       بشکن

ماله حاجیه                         بشکن

به روی آجرا                         بشکن

برای تاجرا                           بشکن

بشکن نار و بشکن نار               بشکن بوس از لبای یار

بشکن نار و بشکن نار               بشکن بوس از لبای یار

برای آقای دوماد                    بشکن

برای خانم عروس                 بشکن

من نمیشکنم                      بشکن

حیف بشکنم                       بشکن

برای پدر دوماد                     بشکن

( این اشعاری که برای افراد می خوانند برای پدر و مادر داماد و عروس و اقوام آنها خوانده می شود . )

اینجا بشکنم یار گله داره                اونجا بشکنم یار گله داره

و بالاخره کاسه چینی شکسته می شود . و بعد از شکسته شدن ریتم دف زنان و داریه تند می شود و با رقص خود کاسه بشکن و حضار به اتمام می رسد .

بردن عروس به حجله

عروس خانم را با چادر سفیدی که پدر بر سرش می اندازد ، از زیر آینه و قر آن عبور می دهند .

مراسم چادر سر کردن عروس خانم

وقتی پدر عروس چادر را بر سر دخترش می اندازد حضار شعر زیر را از زبان پدر عروس می خوانند.

گل عروس چادر به سر کن دیگه وقت رفتنه

و عروس یا حضار در جواب می گویند:

من نمی رم من نمی رم                          خونه بابام بهتره

خونه ی بابا نون و پسته                          خونه شوهر غم وغصه

 در مسیر همراهان با رقص و آواز و صدای داریه  تا نزدیکی خانه داماد مشایعت می کنند .( عروس کشون)و شعر های زیر خوانده می شود

 خانواده داماد : نون و پنیر آوردیم دخترتونو بردیم 

خانواده عروس خانم : نون و پنیر ارزونیتون دختر نمی دیم بهتون

خانواده عروس : به دومادتون ننازید که عروس قشنگتره

خانواده داماد : به عروستون ننازید که دوماد سر تره

خانواده عروس:سر درقشنگتره سردر درقشنگتره به دومادتون ننازید که عروس قشنگتره وای که عروس قشنگتره!

خانواده داماد :عروس چرا میخندی فردا تو صف قندی

خانواده عروس: دوماد به چیت مینازی فردا به پشت گازی

سپس عروس خانم را متوقف می کنند تا آقای داماد و بستگان داماد به عروس خانم پا انداز ( پای انداز) مناسبی بدهد و با خواندن سروده هایی عروس خانم را به خانه داماد مشایعت می کنند

سر سرانداز میخواد                           عروس پا انداز می خواد

تا ندهید پا اندازش                            ما نمی ریم به پیشوازش

در آستانه حجله ، عروس خانم با پای راست هفت گردو را می شکند و دو تخم مرغ یکی رو به رو در بالای درب و دیگری را به پشت سر خود پرتاب می کند  و بار دیگر قرآن مجید را می بوسد و وارد حجله می شود .

پهن کردن رختخواب عروس و داماد به عهده یکی از زنان خوشبخت فامیل است

عبور دادن پسر بچه از زیر رختخواب حجله به نیت پسر بودن اولین فرزند می گذرانند.

بعد از آن عروس و داماد را رو به قبله می نشانند در کنار هم که دست داماد روی سر عروس و شخصی مومن سوره یاسین را قرائت می کند و هرگاه به کلمه ( مبین) در آیات سوره یاسین میرسند توسط فردی که به عروس خانم محرم باشد سر عروس و داماد را به تعداد (مبین ) های سوره یاسین به هم میزنند.

بعد از آن داماد شست پای عروس خانم را شسته و اب حاصل از این شویش را به چهار گوشه ی اتاق میریزد و خویشاوندان خانه ی داماد را ترک می کنند

پا تختی ( بندول تخت)

در شب عروسی ، وقتی مردم به خانه های خود می روند زمان پا تختی مشخص می شود .که معمولا بعد از ظهر فردای روز عروسی میگیرند .

این مراسم در خانه ی عروس خانم و آقای داماد تشکیل می شود که معمولا زنانه است .

عروس خانم و داماد را روی تختی می نشانند ( مبل) و هدایایی که دوستان و آشنایان عروس وداماد برایشان آورده اند را روی میزی که جلوی عروس وداماد قرار دارد ، می گذارند .

بعد از اینکه تمام افراد خود را رساندند یکی از حضار یکی یکی هدایا را باز کرده و با اعلام نام شخصی که هدیه آورده ، برای تشکر از او شعر هایی را می خوانند

اگر از هدیه خوششان بیاید و یا با شخص هدیه آورنده رودر وایسی داشته باشند ( بعضی از این اشعار در حال حاضر وارد این مراسم شده اند )

کت شلوار و جلیقه     به به به این سلیقه

دست شما بی بلا       اللهی برید کربلا

دست شما به سکه الهی بری به مکه!

دست شما حوریه الهی بری سوریه

وان تو تری فور تشکر تشکر!

ای بی سی تنکیو مرسی!

و اگر کسی که  هدیه آورده ، آشنای نزدیک باشند به شوخی میگویند

چرا بیشتر ندادی   چرا ویلا ندادی   کنار دریا ندادی

این چیچیه آوردی   گندشا در آوردی

کفگیر خورده ته شیشه گرونیه نمیشه

1دیس پلوکه خوردی یک قابلمه که بردی اهل وعیال آوردی این کادو را آوردی گندشا درآوردی

 در پایان عروس خانم و آقای داماد از اقوام به خاطر تشریف فرماییشان تشکر می کنند.

موضوعات مرتبط: آداب و رسوم جشن عروسی در چوپانان

[ چهارشنبه 9 دی1388 ] [ 10:44 بعد از ظهر ] [ امیر ]

شب عید و سفره هفت سین

در شب عید پلوی عید را با گوشت گوسفند بومی و با عطر و طعم ویژه ی روغن خوش بومی می پزند . بعضی از خانواده ها به این برنج مقداری رشته ی بو داده که خود تهیه می کردند ( خمیر را با وردنه صاف می کردند و لایه های نازک تشکیل شده را به دور هم پیچیده و آنها را به صورت نوار باریک در آورده و تکه تکه می کنند)

از پلوی شب عید مقداری را بنا به سنت قبل برای ماما پیرو کنار می گذاشتند .تا در این شب آنقدر وفور نعمت باشد تا مقداری غذا هم بعد از تناول اهل خانه اضافه بیاید .

سفره هفت سین : در آیین های باستانی ایران برای هر جشن گسترده مى شد که دارای انواع خوراکى ها بود. این سفره معمولاً چند ساعت مانده به زمان تحویل سال نو آماده بود و بر صفحه ای بلندتر از سطح زمین چیده مى شد.

سمنو : نماد زایش و باروری گیاهان است و از جوانه های تازه رسیده گندم تهیه می شود.

سیب : سلامتی و زیبایی وباروری است

سنجد : نماد عشق و دلباختگی است

سبزه : نماد شادابی و سرسبزى و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است. سبزه که معمولا جوانه گندم و یا عدس بوده که نماد نوزایی و تولد دوباره است .

سیر : نشان دارو و شفابخشی است.

سماق : نماد رنگ خورشید به هنگام طلوع بوده. با ظهور خورشید نیکی بر بدی پیروز می گردد

سرکه : نشان قدمت و صبر و بردباری است.                                        

سکه : که نماد ثروت و دارایی است . به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب شده است.

تخم مرغ : که نشان زایندگی است که در چوپانان تخم مرغ ها را با پوست پیاز قرمز که با جوشش آب و پوست پیاز تخم مرغها هم پخته شده و هم رنگ های زیبایی میگرفتند و در سفره هفسین قرار میدادند.

آب : پاکی

قرآن :کتاب مقدس

ماهی قرمز : در تنگ آب نشان زندگی  و برکت است .

آینه : که نماد تصویر  پیدایش و روشنائی است بر سر سفره هفت سین گذاشته می شود.

آتشدان : نماد پایداری نور و گرما که بعد ها به شمع و چراغ مبدل شد . در دو طرف آینه دو شمعدان گذاشته می شود و به تعداد فرزندان خانواده شمع روشن می گردد. شمع ها نماد شادی و روشنگری هستند.

انار : نماد تقدس

نان : پخته شده از هفت حبوب ، خرما ، پنیر ، شکر

و شاخه هایی از درخت مقدس انار ، بید ، زیتون ، سرو و یا انجیر در دسته های سه ، هفت یا دوازده تایی

و آجیل و شیرینی نان برنجی ، مغز بادام

نزدیک لحظه ی سال تحویل فرزندان خانواده همگی به خانه های بزرگترین شخص فامیل می روند تا در کنار هم مراسم تحویل سال را انجام دهند.

بعد از سال تحویل همه به هم تبریک گفته و بزرگتر ها به ترتیب سن به همه عیدی می دهند که این عیدی ها خرج نمی شود و برای تبرک تا آخر سال در کیفشان قرار می دهند تا دست خوب افراد سخاوتمند فامیل به کسب و کارشان رونق دهد .

در لحظه ی سال تحویل رسم بر این است که نباید کسی خواب یا غمگین باشد که افراد خانواده او را از آن حال بیرون می آورند تا همه شاد بر سر سفره بنشینند.

 تبرک آفتاب نوروزی : ساعات نخستین آفتاب است و در صبح نوروز، خورشید بیشتر از هر زمان دیگر به زمین نزدیک می شود و مردم با نظر کردن به آفتاب نوروزی، خود را متبرّک می کنند. در این روزچوپانانیان در ساعات اول روز به سبزی درختان نگاه می کنند تا بخت سبز و با طراوت در سال جدید نصیبشان شود.

از جمله رسم ورسوم چوپانان در این روز بعد ازتحویل سال افراد به بالارفتن از پله ها که نماد بالا رفتن پله های ترقی می باشد می روند.

بعد از تحویل سال از یک فرد پاک و مهربان و خوشبخت می خواهند تا اولین کسی باشد که به خانه ی آنها بیاید که تا آخر سال خوشبختی به خانه آنها وارد شود.

بعد از آن تمام افراد فامیل به دیدن تک تک افراد از بزرگ به کوچک می روند که در مهمانی ها با شیرینی (نان برنجی که قبل از عید به دست بانوان خانواده پخته می شد) و آجیل ( انجیر یزدی ، بنه ، گندمک ،مغزچی. نخودچی ، بادام و ....) پذیرایی می شوند

موضوعات مرتبط: رسوم جشن نوروز

[ جمعه 21 اسفند1388 ] [ 0:24 قبل از ظهر ] [ امیر ] 4 نظر

مراسم قبل از رسیدن نوروز در چوپانان

خانه تکانی :. تمام خانه برای نظافت زیر و رو می شود. درچوپانان رسم بود که حتی خانه ها را رنگ آمیزی می کردند و اگر میسر نمی شد ، دست کم همان اتاقی که هفت سین را در آن می چیدند ، سفید می شد. رنگ آمیزی و مرمت خانه را به علت کمبود بضاعت مالی و یا نبود رنگ ، اتاق هایشان را با گل سبز گدار بیابانک و یا گل سفید ، رنگ می زدند (برای رنگ آمیزی ابتدا کلوخه های رنگ را در ظرف های بزرگ سفالی که بادیه نام دارد می خیساندندپس از صافی رد کرده و آن را رقیق  نموده و با طاسی (کاسه) مسی ، رنگ به دست آمده را به دیوار ها می پاشیدند، که به اینکار گل شوری یا در شوری می گفتند و بعد از دو روز رنگ خشک می شد )

 در آن موقع شکستن کوزه را که جایگاه آلودگی ها و اندوه های یک ساله بود واجب می دانستند. ظرف های مسین را به رویگران می سپردند. نقره ها را جلا می دادند. گوشه و کنار خانه را از گرد و غبار پاک می کردند. فرش و گلیم ها را از تیرگی های یک ساله می زدودند . در بسیاری از خانواده ها گندم سمنو ، گندمک و شاهدانه و شیرینی خانگی که معمولا نان برنجی بوده می پزند

سبزه سفره هفت سین که شامل یک دسته ساقه ی باقلا ی سبز و شاخه ای از شکوفه بادام و رویانیدن گندم یا عدس یا ماش در کاسه ای چینی  .

در چوپانان رسم است که خانم ها شب آخرین جمعه ی سال بهترین غذا را می پختند و بر گور درگذشتگان می گذاشتند و روز پیش از نوروز را که  عرفه مینامیدند، به خانه ای که در طول سال در گذشته ای داشت ، می رفتند و دعا می فرستادند و می گفتند که برای مرده عید گرفته اند.

چهار شنبه سوری : آتش‌ در نزد ایرانیان‌ باستان‌ نماد روشنی‌، پاکی‌، طراوت‌، زندگی‌، تندرستی‌ و در پایان‌ یک‌ نماد خداوند در روی‌ زمین‌ است‌. آنها عقیده‌ داشتند که‌ آتش‌ می‌تواند ناپاکی‌ها ، پلیدی‌ها و تاریکی‌ها را از میان‌ ببرد. وقتی‌ در مراسم‌ چهارشنبه‌ سوری‌ بر آتش‌ می‌پریم‌ به‌ آتش‌ می‌گوییم‌ که‌ «زردی‌ من‌ از تو، سرخی‌ تو از من‌.» زردی‌ نشانه‌ زردرویی‌ و شرمندگی‌ از خطا، و همچنین‌ نشانه‌ غم‌ و اندوه‌ است‌، و سرخی‌ نشانه‌ سرخ‌رویی‌ و پاکدامنی‌، و همچنین‌ نشانه‌ی‌ شادبودن‌ است‌.. آتش می توانست در بیابان ها و رهگذر ها و یا بر صحن و بام خانه ها افروخته شود. وقتی آتش شعله می کشید از رویش می پریدند و ترانه هایی که در همه ی آنها خواهش برکت و سلامت و پاکیزگی بود ، می خواندند. آتش چهار شنبه سوری را خاموش نمی کردند تا خودش خاکستر شود. سپس خاکسترش را که مقدس بود کسی جمع می کرد و بی آنکه پشت سرش را نگاه کند ، سر ِ کوچه می ریخت. در باز گشت در پاسخ اهل خانه که می پرسیدند:

"کیست؟می گفت: "منم." از کجا می آیی؟"از عروسی... "چه آورده ای؟"تندرستی..."

یک یا دو روز پیش از واپسین چهارشنبه‌ی سال، مردم برای چیدن بوته‌های گوناگون، خارشتر، خور، گون،بیرون می‌روند و در عصر روز پیش از آغاز چهارشنبه سوری، خار و خاشاک فراهم آمده، در حیاط خانه (اگر جادار باشد)، یا در میدان روستا، یا در خیابان شهر گذاشته و در یک، سه، پنج، یا هفت (همیشه عدد فرد) دسته، که چند پا از یک‌دیگر فاصله دارند، مرتب می‌گردند. در غروب آفتاب یا اندکی بعد، دسته‌های چوب و خاشاک سوزانده می‌شوند، و هنگامی که زبانه‌های آتش در تاریکی می‌لرزند، مردان و زنان از روی آن می‌پرند و چنین می‌خوانند: «سرخی تو از من، زردی من از تو». مردم بر این باورند که این آیین آنان را برای همه‌ی سال در برابر ناخوشی‌هایی که انسان را رنگ‌پریده و ضعیف می‌کند، ایمن و مصون می‌سازد. در چوپانان آتش را بر پشت بام می‌افروزند، سپس مقداری آب روی آن می‌ریزند، و خاشاک سوزان را به خیابان زیرین جاری می‌کنند؛

گفتن عبارات « سرخی تو از من ، زردی من از تو »  یا  « روی پاک از تو ، دامان پاک از ما »  ریشه در باور های کهن دارد و مقصود از این عبارات در حقیقت نوعی تیمن و تبرک جستن از آتش زندگی زا و پاک کننده پلیدی هاست.

یکی دیگر از آیینهای هفته آخر سال ، شکستن کوزه است ، به این ترتیب که مقداری زغال به نشانه سیاه بختی،کمی نمک به علامت شور چشمی، و یکی سکه دهشاهی به نشانه تنگدستی در کوزه ای سفالین رااز بالای بام خانه به کوچه پرت می کنند و در همان حال می گویند :

درد و بلام بره توی کوزه              ***             و کوزه بره توی کوچه

موضوعات مرتبط: رسوم جشن نوروز

[ دوشنبه 17 اسفند1388 ] [ 11:36 بعد از ظهر ] [ امیر ]

خوراک های سنتی چوپانان

شیوه پخت تعدادی خوراک محلی که در چوپانان درست می شود

اشکنه ( او جیلیزو )

مواد مورد نیاز : ( برای 4 نفر )

-        سیب زمینی  2 عدد متوسط

-        پیاز             2 عدد متوسط

-        تخم مرغ       2 عدد

-        آب              5/1 لیوان

-        روغن            3 قاشق غذا خوری

-        گرمی (ادویه ) و نمک به مقدار کافی

شیوه پخت :

سیب زمینی و پیاز را خرد کرده و با روغن سرخ می کنیم و به آن گرمی و نمک را اضافه می کنیم تا پیاز و سیب زمینی سرخ شود . سپس تخم مرغ ها را به آن اضافه می کنیم و آنها را خوب مخلوط کرده و آب را روی آن میریزیم (جدیدا مقداری رب گوجه نیز در این مرحله اضافه می شود ) بعد به آنها فرصت می دهیم تا به قل بیاید ( بجوشد ) .

در او جیلیزو سیب زمینی وجود ندارد

کله جوش  (کالجوش)

مواد مورد نیاز :  ( برای 4 نفر)

-        پیاز                       2 عدد

-        نعناع  خشک شده     2 قاشق غذا خوری

-        کشک ساییده شده     250 گرم

-        آب                       2 لیوان

-        نمک و گرمی            به مقدار لازم

شیوه پخت :

پیاز را خرد کرده و در روغن کمی سرخ کرده و نمک وگرمی و نعناع را به آن اضافه کرده و به هم می زنیم و بعد از  کمی سرخ شدن کشک ساییده شده را که با آب مخلوط کرده بودیم روی مواد سرخ شده می ریزیم و آنها را مخلوط می کنیم . تا موقعی که خوراک نزدیک به جوش حرارت داده و آن را از روی شعله برداشته تا به جوش نیاید .

جیربا

مواد مورد نیاز :

-        آرد                3 قاشق غذا خوری

-        رب گوجه        1 قاشق غذا خوری

-        آب                5/1 لیوان

-        روغن              3 قاشق غذا خوری

-        نمک و گرمی     به مقدار کافی

شیوه پخت:

آرد را در روغن سرخ کرده و نمک وگرمی و رب گوجه را به آن اضافه می کنیم و آب را درون آن میریزیم . هم میزنیم تا به قل بیاید بعد از 2 دقیقه جوشیدن جیربا  آماده می شود.

دم پخت

مواد مورد نیاز : ( برای 4 نفر )

-        برنچ                4 پیمانه

-        گوشت            400 گرم

-        عدس یا ماش     1 پیمانه

-        آب                  5 پیمانه

شیوه پخت

ابتدا گوشت را می پزیم ، در انتهای فرآیند پخت گوشت ماش یا عدس را به گوشت اضافه کرده تا با هم پخته شوند .بعد از اینکه گوشت و ماش پخته شد آن را وارد ظرف اصلی می کنیم و به آن برنجی را که از قبل شسته ایم اضافه کرده و سپس آب را به آن می افزاییم تا آب حدود یک بند انگشت روی برنج را بگیرد . ( بین برنج نیز از گوجه های کوچک محلی ، سیب زمینی کوچک ، بادنجان سفید محلی قرار میدهند .) و به آن نمک وگرمی و روغن اضافه کرده و آن را روی حرارت قرار می دهیم تا دم بکشد.

فیله

مواد مورد نیاز

-        شیر            500 گرم

-        تخم مرغ      2 عدد یا بیشتر

-        نمک           به مقدار کافی

شیوه پخت

تخم مرغ ها را در شیر سرد حل می کنیم و سپس روی حرارت قرار می دهیم و به یک جهت مدام هم می زنیم تا به جوش آید و باز هم می زنیم تا کمی شیر غلیظ شود و بعد از آن به مقدار کافی نمک می زنیم .

گداخته

ابتدا مقدار زیادی روغن خوش ( روغن گوسفندی ) را روی حرارت قرار داده تا بسیار داغ شود سپس تخم مرغ ها را نیم پز می کنیم و سپس پودر نبات و 4 مغز ساییده شده ( تشکیل شده از مغز بادام ، مغز گردو ، مغز فندق ، نارگیل یا مغز پسته ) به تخم مرغ ها و روغن اضافه کرده و می پزیم تا تخم مرغ ها پخته شود .

موضوعات مرتبط: خورد و خوراک سنتی چوپانان

[ شنبه 26 تیر1389 ] [ 10:18 بعد از ظهر ] [ امیر ]

بازی گوک (تی بالا)

این بازی از بازی های قدیم چوپانان می باشد و به این شیوه می باشد که قبل از بازی دو قسمت با کپه خاک (تل خاک) یا سنگی علامت گداری می شود

میدان بازی را به دو نیم تقسیم می شود که  ابتدای میدان را بازیکن می ایستد و انتهای میدان را که با تل خاک نشانه گذاری می شود به نام بکهمی باشد که محل  قرار گیری بقیه بازیکنان می باشد ُ بین این دو را هم با تکه سنگ یا خاک مشخص میکنند به نام نیم چسکه

وسایل بازی:

گوک ( با پارچه توپ مانندی می سازند به نام گوک) و چوبی که با آن به گوک ضربه می زنند

شیوه بازی

ابتدا نفری که باید بازی را شروع کند اول میدان ایستاده و گوک را به بالا پرتاب کرده سپس با چوب به آن به طرف بکه ضربه می زند.

قواعد بازی:

اگر گوک به دست بازیکنان دیگر رسید و آنها گوک را گرفتند ضربه زننده  چوبش را رها کرده و سریع به طرف بکه می دود ( به خونه تاخت) اگر شخصی که گوک را گرفته بتواند به ضربه زننده بزند تا وقتی به نیم چسکه برسد . نوبت او می شود  اما اگر ضربه زننده از نیم چسکه رد شود و بکه را دور زند و به جای اول خود جایی که گوک را پرتاب کرده برسد برنده بازی می شود و دوباره باید خودش شروع کند

اگر هم گوک پرت شده به بکه نرسد که بازیکنان آن را بگیرد دوباره خود او پرتاب می کند

موضوعات مرتبط: بازی های محلی در چوپانان

[ شنبه 3 مهر1389 ] [ 3:55 بعد از ظهر ] [ امیر ]

بازی الک دولک ( الُه) و قلعه بازی

وسایل بازی

برای این بازی یک چوبدستی به اندازه تقریبی هفتاد سانتی متری و چوبی کوچکتر به طول تقریبا سی سانتی متر لازم است . به چوب کوچکتر الک و به چوب بزرگتر ( دولک ) گفته می شود . و همچنین دو سنگ ( معمولا آجر ) که به اندازه چوب کوچک از هم فاصله دارند . تا چوب کوچک برای پرتاب شدن  روی انها قرار بگیرد . به جای چوب کوچک میتوان از شلنگی به همان اندازه استفاده کرد .

سپس موقع یار کشی می شود . و به دو گروه مساوی تقسیم می شوند .

بعد بر اساس قرعه گروهی بازی را شروع کرده .و برای شروع بازی پشت سنگها قرار میگیرند . و گروه دیگر بیست یا سی متر دورتر و با فاصله از هم می ایستند .

مرحله اول

اولین بازیکن تیم آغاز گر . چوب بزرگ را برداشته و با قدرت به چوب کوچکتر که روی آجر ها قرار دارد ضربه می زند . و آن را به پایین زمین بازی همانجا که تیم مقابل ایستادند . می اندازد .

هر کدام از بازیگران تیم مقابل که در پایین زمین ایستادند اگر موفق شوند که چوب را قبل از افتادن به زمین و در هوا بگیرد بازی را از همان ابتدا برده اند . و تماما به بالای زمین منتقل می شوند و بازی را شروع میکنند .

گرفتن چوبی که به سرعت به طرف بازیکن می آید ، مهارت و جسارت خاصی نیاز دارد و معمولا دست او را به درد و احیانا زخم می کند ، اگر چه افتخار زیادی همراه با لذت فراوان نصیبش گیرنده و تیم او می رسد .

حال اگر هیچ یک از بازیگران پایین موفق به گرفتن چوب در هوا نشدند . چوب در جایی از زمین بازی می افتد . هر چه دور تر باشد به ضرر تیم مقابل است . یکی از بازیگران آنها که مهارت بیشتری دارد باید چوب را از زمین برداشته به طرف سنگها پرتاب کند .

اگر چوب به فاصله کمتر از اندازه چوب بزرگ به سنگ ها بیفتد .( یعنی فاصله چوب و سنگ کمتر از 70 سانتی متر باشد) تیم پایین . برنده شده و خود بازی را آغاز میکند . و نیز اگر چوب در بین دو سنگ عبور کند هم ، نتیجه برد تیم پایین را دارد . ولی این کار مشکل است و به مهارت پرتاب کننده بستگی دارد . چون هم فاصله بین دو سنگ کم است هم شخصی که شروع کننده بازی بوده با چوب خود از رد شدن چوب کوچک  ممانعت می کند .

حال اگر چوب کوچک بعد از پرتاب شدن به سوی سنگها به انها نرسد یا با چوب بازیگر تیم مقابل به مکان دورتری رانده شود . بازیگر پرتابگر باید با چوب خود فاصله سنگها و چوب کوچک را اندازه بگیرد و شماره کند . ( فاصله بین را گز کند ) بازی ادامه می یابد تا در دفعات بعدی این شماره به عدد 21 برسد و مرحله بعدی بازی آغاز می شود . این عدد قرار دادی است .

مرحله دوم

در مرحله بعد هر کدام از بازیگران تیم آغازگر با چوب بزرگتر با ملایمت به زیر چوب کوچک زده و شمارش کنند . ( مانند روپایی توپ) معمولا کسی نمیتواند بیشتر از 10 ضربه به چوب بزند و چوب به زمین نرسد . هر چه تعداد ضربه ها بیشتر باشد به پیروزی مجدد تیم کمک می کند .

پس هر بازیگر به تعداد ضربه هایی که موفق شده است به زیر چوب بزند ، چوب کوچکتر را به فاصله هر چه دورتر پرتاب می کند . اگر بازیکن گروه مقابل چوب را در هوا بگیرد . از محل گرفتن ان تا مکان سنگها باید کولی بگیرند . و این بار خود دور بعدی را آغاز کند . اما اگر بدین کار موفق نشدند. از نقطه ای که چوب کوچک به زمین خورده . افراد تیم مقابل باید به نوبت تا مکان سنگ ها در حالی که زو میکشند بدوند . اگر بازیکنان تیم مقابل این مسیر را زو کشان دویدند . برنده مسابقه می شوند اگر نتوانست . بازیکن قوی  تیم بازنده بازیکنان برنده را تا مکان سنگها کول میگیرند و برنده بازی می شود . و اگر نتوانست دوباره تیم شروع کننده بازی میبرد .

قلعه بازی

ابتدا بعد از یار کشی به دو دسته تقسیم میشوند .

سپس دو قلعه با حدودی که خود معلوم می کنند . ( خط کشیدن دور قلعه یا نقطه ای به نقطه ی دیگر ) با این کار قلعه های دو طرف معلوم میشود .

بین دو قلعه یک خطی فرضی و به اسم مرز قرار دارد که بازیکنان هر قلعه میتوانند به راحتی در طرف خود قرار  بگیرند ولی اگر پا یا دستشان از مرز گدشت و به طرف قلعه دیگری رفتند یا بازیکنان طرف مقابل همانطور که ژایشان طرف مرز خود هست بتوانند  بازیکن مقابل را بگیرند .   می توانند  او را به قلعه خود برده و در قلعه خود اسیر کنند . بازیکن اسیر نمیتواند کاری کند ولی اگر از دوستانش کسی دست خود را به او برساند او نیز می تواند فرار کند . البته اگر خود بازیکنی که برای نجات آمده قبل از رسیدن دستش به دوستش گیر نیافتاده باشد . . این بازی همینگونه ادامه دارد تا کل بازیکنان یک طرف اسیر شوند و بطرف دیگر برنده بازی می باشد .

معمولا چند نفر برای گرفتن اسیر و چند نفر برای مراقبت از اسیران مشغول می باشند .

موضوعات مرتبط: بازی های محلی در چوپانان

[ یکشنبه 25 تیر1391 ] [ 3:12 بعد از ظهر ] [ امیر ] 1 نظر

ترانه جدید از عقیل

با اشکام . مینویسم غصه هامو روی آب ، ببین .وایسا نرو. دنیا واسه ما دو تا نبود، بمون همین /// چشم تو ، اشکما ندید و ازش گذشت و رفت . اون رفت و ،  دل من باور نداره هنوز ، بسوز . بسوزه اونی که این عشقا ازم گرفت و رفت ، هر لحظه نفرینم همراشه .

///یکی یکی با خاطره ها کشتمت  . از اون روزی که تو رو من نداشتمت،

نه دیگه نگو که تو رو  دوست دارم ،  برو که دیگه نمیخوام ببینمت . ///

لینک دانلود  با اشکام ( عقیل )

[ دوشنبه 12 تیر1391 ] [ 11:54 قبل از ظهر ] [ امیر ]

خاطرات خیال

در خیال خود در شهر چوپانان قدم میزنم .

 با آب چشمه رخی تر میکنم و با توشه ای از خوشی و خاطرات به راه می افتم . به سمت کوه می روم . از رویش به بادگیر های سر به فلک کشیده می نگرم که چگونه هر کدام راه باد را کج کرده و به صاحبانش هدیه میدهد .

 از آن دور گنبد امامزاده ، پر از نور به چشم میخورد . همان جایی که امامش دعای مردم را واسطه ی اجابت قرار میدهد . کنار امامزاده دلم پر کشید و لانه کرد و همانجا ماندگار شد .

 بی دل با همان توشه .کمی سنگین تر از قبل. از خاطرات به راه افتادم . کوه دشت با همه عظمتش انقدر عطوفت داشت که دستش را هموار کرد تا زحمت دیدن شهر را برای مردم هموار کرده تا تمام افراد از پیر و جوان بتوانند شهرشان را از روی ان به نظاره بنشینند . از دیدن شهر زیبایم با طراحی منظمش . سیر نمیشوم ولی کوه ریگ صدایم میکرد . آن هم مثل همسایه اش دل رئوفی داشت . این یکی که خود نیز مهربان و نرم بود .

حال پرشی میکنیم به دشت . دشتی که دامن خود را پر از نعمت کرد و با محبتی که  در تک تک اجزای شهرم دیده شد . به مردم روزی می دهد . همه و همه کنار هم جمع اند و برایم شهری ساختند پر از خوبی ، پر از نعمت

و اما بین این همه خوبی مردمانی دارد پر از اخلاص و پاک ، پر از مهر و وفا ، پر از خوبی بسیار ،که مردمش به یک دنیا می ارزند .

[ سه شنبه 27 فروردین1392 ] [ 7:44 بعد از ظهر ] [ امیر ] نظر بدهید

شب شعر چوپانان 92

مختصر یادی از دوران طلایی چوپانان

دورانیکه دهه ی چهل و کمی از پنجاه را در بر می گیرد.

نسل اولیها،آنها که  در قید حیاط بودند و دوران کهنسالی را طی می کردند حاصل تلاشهای بی وقفه ی خود و فرزندان برو مندشان را می دیدند. نسل دوم در اوج جوانی بود وثمر می داد و خستگی ناپذیر به پیش می رفت.    نسل سومیها ،ابتدایی را تمام کرده، گروهی برای ادامه تحصیل ودسته یی برای کسب و کار راهی شهرهای اطراف می شدند.   دبستان ستوده و ایراندخت مملو از دانش آموز بود و صف مسجد،همانکه دانش آموزان را برای اقامه نماز به مسجد می برد ومی آورد،از مدرسه ستوده بود تا کمی مانده به چشمه بالا.      با گذر زمان که سالها از پس هم تند و کند آهسته و سریع می گذشتند مدارس راهنمایی و پایه ای از دبیرستان ایجاد شدند و تنگ دل دبستانها جا باز کردند و دوران غربت فرزندان دانش اندوز این دیار را از شش سال به سه سال و کمتر تقلیل دادند.

 خرمنهای گندم و جو که دسترنج کشاورزان زحمتکش این سرزمین بود هر سال بزرگ وبزرگتر می شد و حاصل پر برکت آن به اطراف صادر می گردید.  زنبیلهای پر از انار و دولنده های پر از انگور که به اطاق کمپرسی حامل نخلکیها آویزان بود نشان از باغهای مصفا و باغبانان پر تلاش این اقلیم داشت.بوی خصیلهای گندم  همراه با شمیم شکوفه های سیب،زردآلوو بادام، هر شامه ای را می نواخت. درختان میوه سر از باغ در آورده و سخاوتمندانه به جغله های سنگ اندازی که نه از روی عناد که از سر نیاز دست به این کار می زدند دامنی پر از میوه هدیه می داد.   غروبها که گله از چرا باز می گشت و بیشتر سفید بودند و کمتر سیاه ،همه ی خیابان را پر میکردند و صدای بع بعشان همراه با آهنگ موذون زنگو له ها سمفو نی گو ش نوازی را پخش می کرد.  آهسته آهسته سر و کله کا میونهای جوانانیکه ادامه تحصیل نداده و شغل رانندگی را انتخاب کرده بودند پیدا شد و طولی نکشید که در هر خانه ای کامیونی پارک شد

روزی یکی از همین بزرگواران که همکلاسی قدیمی بود و کلاس ششم را نا تمام گذاشت و رفت از من پرسید؟ شما که اینقدر درس خوندی آخرش فهمیدی اشکانیان و ساسانیان چه کردند، کی اومدند و کی رفتند و بی آنکه به من فرصت پاسخ  بدهد گفت:حالا تو رفتی معلم شدی، معلمی نه، میگی حقوقش کمه، سرهنگ تمام،  الان چقدر حقوق میگیره؟ دست پرش ماهی سه هزار تومن، این ماشینا می بینی، برای من ماهی پنچ هزار تومن در آمد داره، تازه اگر دست تو جیبم بکنم و راست راست تو خیابون چوپنون راه برم، اگر خودم کار بکنم  که بیشتر، البته کس غیری نیستی زحمتم پر کشیدم گرمای بندر عباس و سرمای چغندر کشی پدر آدما  در میاره. رفتم بگم خدا وکیلی منم اشکم در اومد تا اشکانیان را پاس کردم، خدا پدر بیامرزا پانصد سال حکومتا با ده بیست تا اشک وپنج شش تا فرهاد و همینقدر ارد واردوان گذروندند ، ولی نگفتم ، چرا؟ چون رفته بود، گرد و خاکش تو پیچ مزار پیدا بود .  

معذرت می خواهم اگر از بحث خارج شدم. از دوران زرین چوپانان که بسیار با شکوه بود هر چه بگویم کم است چرا که از کسی نشنیده ام خود با چشم دیده ام. آنها که در سن وسال من هستند کمی بیشتر یا کمتر حرفهای مرا خوب می فهمند چون با رک وپی احساس کرده اند و اگر هم اکنون مختصر علا قه ای به این سرزمین دارند متعلق به یادگارهاییست که از آن زمان دارند. بهتر است تا اشک خودم و شما را در نیاورده ام به این بحث پایان بدهم فقط در یک کلام باید بگویم که هر چه بود مهربانی بود و عطوفت، دوستی و مودت. اگر خاری بپایی می نشست همه را نگران می کرد. به جرات می توانم بگویم که مصداق شعر بنی آدم سعدی علیه الرحمه بودند. مردم بسیار با نشاط بودند، ایام نوروز و سیزده بدرش خاطره انگیز بود. شادی و سرور از در و دیوار می بارید بنظر می رسید که همه چیز لبخند می زند.غزل خواتاتیکه گاه و بی گاه، شاد و دلنشین می خواندند به مردم فرصت تفال میدادند نشاط مردم در عروسیها به اوج می رسید از خنچه برون گرفته تا حنا بندون ،رخت گردون و کاسه بشکن. همه شاد و خوشبخت بودند گویی مرگ و میر هم کمتر بود خلاصه روزگار خوبی بود. معذورم اگر به درازا کشید و از بضاعت مجلس خارج شدم می دانم که در محفل شاعران پر گویی خطاست . ایام به کام و ظل عالیتان مستدام. متشکرم.        چوپانان  دوم فروردین 92شب شعر    مهدی افضل

برچسب‌ها: شب شعر

[ چهارشنبه 14 فروردین1392 ] [ 1:12 بعد از ظهر ] [ امیر ]

خروجی وبلاگ: چوپانان یاقوت آسمان

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد