چوپانان            زادبوم من

چوپانان زادبوم من

تو مادر منی
چوپانان            زادبوم من

چوپانان زادبوم من

تو مادر منی

ملا بنیان‌گذار فرهنگ چوپانان

محمّدرضا مستقیمی ،ملا

بنیان‌گذار فرهنگ چوپانان


چون نام دانش‌آموختگان مکتب ملا از این آن پرسش شده به احتمال زیاد بعضی از قلم افتاده‌اند که تقاضا دارم در تکمیل این نام‌ها مرا یاری دهید

شادروان، محمّدرضا مستقیمی معروف به ملا فرزند کربلایی محمّد رمضان و برادرزاده و داماد حاج محمّدعلی رمضان ،یکی از بانیان چوپانان، به همراه خانواده‌ی عمو و پدر زنش و خواهران و برادرانش از انارک به چوپانان مهاجرت کرد چرا که پدرش کربلایی محمّد رمضان در درگیری‌های عرب و عجم در انارک کشته شد و او و برادر و خواهرانش سرپرستی جز عمو حاج محمّدعلی رمضان نداشتند. او و خواهرش ماننده که داماد و عروس عمو هم بودند. ملا با فاطمه طلایی دختر عمویش ازدواج کرد و طلایی لقبی بود که حاج محمّدعلی به این دردانه‌اش داده بود. حاصل ازدواج او با دختر عمو پنج پسر و یک دختر بود. دخترش بی‌بی با پسر داییش یدالله محمّد حاج محمّدعلی ازدواج کرد که در اولین حاملگی سر زا رفت و کودکش را نیز با خود برد پسران ملا هم نصرت‌الله و قدرت‌الله در جوانی دار فانی را وداع گفتند. سه پسر دیگر:

- شادروان، جمشید مستقیمی با شادروان، افسر اخوت ،فردوس، نوه‌ی عمه‌اش ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک پسر به نام ناصر و چهر دختر به نام‌های: فریده، بتول، پروین و اقدس است.

-                    شادروان، علی مستقیمی معروف به (علی ملا) با دختر عمویش جواهر کربلاعباس مستقیمی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج سه پسر به نام‌های: عبدالرحیم و حسن و عبدالحسین و سه دختر به نام‌های: ناهید و عفت و فرحناز است.

-                    شادروان، سلطان‌محمود مستقیمی پسر کوچک ملا با نوه‌ی داییش میرزامهدی مستقیمی و دختر محمّد حسین‌علی ، شادروان، منصوره صفایی انارکی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر به نام مهوش و سه پسر به نام‌های آقارضا، حمیدرضا و مهران است.

ملا از همان ابتدای ورودش به چوپانان تازه تأسیس مکتب خود را در همان قلعه‌ای که در سال 1317 ش در اثر سیل ویران شد بر پا کرد و کمر همت به آموزش و پرورش کودکان چوپانانی بست. اولین دانش‌آموزان او در مکتب قلعه به این شرح است:

-                    شادروانان: یدالله و ملاحسن مستقیمی فرزندان محمّد حاج محمّدعلی رمضان.

-                    شادروانان: محمود و احمد مستقیمی فرزندان میرزامهدی حاج محمّدعلی رمضان.

-                    شادروانان: محمّدحسین و بهرام مستقیمی فرزندان محمّدرضا حاج محمّدعلی،شیخ.

-                    شادروانان: نصرت‌الله و قدرت‌الله مستقیمی فرزندان خود ملا.

-                    شادروانان: نصرت و آقامهدی زاهدی فرزندان محمّدرضا محمّدعلی محمّد ابراهیم.

-                    شادروان، ابوالقاسم و زنده یاد محمّدآقا عمادی فرزندان رحمت‌علی محمّدعلی محمّد ابراهیم. (محمّدعلی محمّد ابراهیم یکی دیگر از بانیان چوپانان است.)

-                    شادروانان: جعفر و ابراهیم زاهدی فرزندان محمّدعلی محمّد ابراهیم.

-                    شادروان، جواد پورحیدری فرزند میرزا ابوالقاسم.

-                    شادروانان: محمّدرضا و محمّدعلی بقایی فرزندان محمّد حاج عبدالله یکی دیگر از بانیان چوپانان.

-                    شادروان، حاج علی‌آقا نجفیان فرزند میرزا محمّدعلی ،میرزا سبیل، کدخدای چوپانان.

-                    شادروانان: محمّدحسین و محمود عسکریان فرزندان حسن یاور حاج عبدالله.

-                    شادروان:میرباقر و زنده‌یاد: میرکریم طباطبایی فرزندان میر سید علی.

-                    شادروان، محمّدحسین و زنده یاد، عبدالرحیم یزدانفر فرزندان شیخ جسن دیمه‌کاری.

این مکتب با این شاگردان تا سال 1317 ش که سیل خانمان برانداز قلعه‌ی چوپانان را ویران کرد بر پا بود و پس از ویرانی قلعه ابتدا در خانه دالان دراز میرزا سبیل ،کدخدا، همان خانه‌ی قبل از خانه‌ی پسرش علی‌آقا که هنوز بر پاست مکتب ملا به کار خود ادامه داد و شاگردان جدید مکتب این شرح است:

-                    شادروان:ابوالقاسم مستقیمی فرزند کربلا عباس برادر زاده‌ی ملا.

-                    شادروانان: اسدالله و حبیب و رحمت‌الله مستقیمی فرزندان حاج محمّد حاج محمّدعلی رمضان.

-                    زنده یاد، علی مستقیمی فرزند میرزامهدی حاج محمّدعلی رمضان.

-                    زنده‌یادان: حسن‌آقا و کیقباد عمادی فرزندان رحمت‌علی محمّد علی محمّد ابراهیم.

-                    شادروان، ماشاالله امینی فرزند محمّدباقر حاج محمّد.

-                    شادروانان: علی و جمشید مستقیمی فرزندان ملا.

-                    زنده یاد، حاج علی‌آقا طاهری نژاد فرزند محمّدحسن طاهر ،علمی.

-                    شادروان، حسین جلالپور فرزند کربلاعلی.

-                    شادروان، محمّدعلی رنجبر فرزند عباس خوری.

-                    شادروان، علی ابنی فرزند حسین قلی.

در سال 1318 ش مکتب به خانه شادروان:استاد محمّدحسین نظریان ، بانی امام‌زاده، - خانه‌ای که اکنون در مالکیت بهروز زاهدی فرزند عبدالرحیم است- منتقل می‌شود و یکی دو سال بعد به خانه‌ی خود ملا همین جایی که اکنون خانه‌ی علی ملا و کربلا حسن محترم است و پیوال بالای خانه‌ی ‌ملاکه اکنون خانه دادالله توکلی است نقل مکان می‌یابد که دانش‌آموزان در فصول گرم و معتدل در پیوال روی زمین می‌نشستند و ملا هم بر کرسی خود تعلیم می‌داد و در فصول سرد به خانه‌ی ملا می‌رفتند. دانش‌آموزان این دوره به این شرح است:

-                    زنده یاد، رستم زاهدی فرزند محمّدرضا محمّدعلی محمّد ابراهیم.

-                    شادروان، بزرگمهر مستقیمی فرزند میرزامهدی محمّدعلی رمضان.

-                    زنده یاد، محمّد عمادی فرزند عباس محمّدعلی محمّد ابراهیم.

-                    شادروان، سلطان‌محمود مستقیمی فرزند ملا.

-                    شادروان، عباس نجفیان فرزند میرزا سبیل ،کدحدا.

-                    شادروان، بهادر و زنده یاد، کیخسرو فاتح فرزندان مصطفی‌قلی.

-                    زنده یاد، علی‌اصغر فاتح فرزند نظرعلی.

-                    شادروان، میرحسین اطهری فرزند سید کریم و شهربانو ابراهیم سیاه.

-                    شادروان، حسین سعادت فرزند آمحمّد نقی.

-                    زنده یاد، امیرقلی ابنی فرزند حسین قلی.

-                    شادروان، یدالله قاسمیان فرزند حسین برجی.

در سال 1323 دبستان ستوده چوپانان افتتاح می‌شود یک مدیر به نام آقای فصیح‌زاده از نایین به چوپانان می‌آید و با همت انبار میانه زمین دبستان خریداری و دو اتاق و دو دالان ساخته شده که بعدها بقیه اتاق‌ها ساخته می‌شود و دبستان دخترانه ابتدا مختلط و بعد مستقل در قسمت پشتی دبستان ستوده به نام دبستان ایراندخت افتتاح می‌شود ابتدا دبستان ستوده به مدیریت آقای فصیح زاده و به آموزگاری آقای فصیح‌زاده و ملا که اکنون به استخدام آموزش و پرورش درآمده به کار خود ادامه می‌دهد و با آمدن آقای محمّد خاکساری انارکی به عنوان مدیر دبستان دخترانه هم پا می‌گیرد و ابتدا به صورت مختلط پسرانه و دخترانه با هم و بعدها پس از فوت ملا دو مدرسه جدا شده و دبستان ایراندخت به صورت دبستان دخترانه‌ی مستقل افتتاح می‌شود. دانش‌اموزان دختر و پسر این دوره عباتند از:

-                    زنده یاد، مهندس محمود عمادی فرزند عباس محمّدعلی محمّد ابراهیم.

-                    زنده یاد، مهندس علی عسکریان فرزند حسن یاور حاج عبدالله.

-                    زنده یادان: طلعت و طیبه دیمه‌کاری فرزندان شیخ حسن.

-                    زنده یاد، طاهره پورحیدری فرزند میرزا ابوالقاسم.

-                    شادروانان: فردوس و اقدس صادق‌محمّدی فرزندان آمحمّد استادعلی ،کدخدا.

-                    زنده یاد، جواهر مستقیمی فرزند کربلا عباس عروس ملا.

-                    شادروان، طلعت و زنده یاد:، شوکت امینی فرزندان باقر حاج محمّد.

-                    شادروانان: منوّر و فرخنده جلالپور فرزندان اسماعیل نصرالله جوگندی.

-                    زنده یاد، منصوره نظریان فرزند حاج حیدر[1]

در سال         [2]متأسفانه ملا بیمار شده برای درمان به انارک می‌رود و در همان جا بدرود حیات گفته و در «تگ ملتنی» گورستان انارک به خاک سپرده می‌شود روان این بنیان‌گذار فرهنگ چوپانان شاد و یادش جاودان باد!

آقای محمّد خاکساری و دانش‌آموزان دختر و پسر دبستان ستوده با بستن بازوبندهای سیاه که به سفارش آقای خاکساری و خیاطی صاحب‌سلطان همسر میرزاسبیل دوحنه شده بود؛ فقدان این معلم عزیز را به سوگ می‌نشیند و ابیاتی را که آقای خاکساری در سوگ او سروده، دم می‌گیرند و در مدرسه و خیابان و خانه‌ی ملا و مسجد سوگواری می‌کنند:

ما در عزای مستقیمی اشکبارانیم

در حسرت فقدان او ما جمله گریانیم

محمّد مستقیمی(راهی)

مرداد 1395

 



[1] - چون نام دانش‌آموختگان مکتب ملا به همت همشیره طیبه مستقیمی از این آن پرسش شده به احتمال زیاد بعضی از قلم افتاده‌اند که تقاضا دارم در تکمیل این نام‌ها مرا یاری دهید. نگارنده

[2] - تاریخ وفات ملا را هنوز نمی‌دانم ذر این مورد هم طلب یاری دارم.

چهارشنبه سوری

 

مراسم چهارشنبه سوری 

جشن چهارشنبه‌سوری روز خاصی برای آتش‌افروزی و پریدن از روی آتش است. غروب آخرین سه‌شنبة سال یا همان شبِ آخرین چهارشنبة سال موعدی است که در آن همه برای برپایی این جشن به تکاپو می‌افتند.

ادامه مطلب ...

چوپانان به روایت تصویر

روز سوم فروردین 92 ازطرف بسیج خواهران وانجمن دوستداران میراث فرهنگی چوپانان جشنواره نوروزی غذاهای سنتی برگزار گردید که با استقبال پرشور خواهران همراه بود. تعداد 40 شرکت کننده دراین جشنواره حضور داشتند و به هر 40 نفر به رسم یادبود هدایایی تقدیم شد وبه 3نفر برتر نیز کمک هزینه سفر مشهد از طرف کانون پرندگان بقیع نایین به ارزش 500000 ریال تقدیم شد.
ادامه مطلب ...

کلیپ تهیه سمنو توسط مرحومه شهربانو رنجبر

نزدیک عید هست و مادربزرگ های مهربونمون در تلاش برای سمنو پختن هستن. ایشالا همیشه زنده باشن.
حجم این فیلم حدود 30mb هست که امیدوارم بتونید به راحتی مشاهده کنید.
این فیلم در سایت aparat.com با کلمه ی سمنو قابل جستجو هست.
(15) نظرات
  موضوع: عمومی ،  نوشته شده در تاریخ سه شنبه 15 اسفند 1391 ساعت 06:54 ب.ظ
نویسنده: مصطفی مراد

محرم سال 1386


محرم سال 1386
سه شنبه 3 بهمن 1391

کلیپی از رسم "جوش گرفتن" در ایام محرم سال 1386 که امیدوارم خوشتون بیاد. این کلیپ با عنوان "جوش" در سایت آپارات قابل جستجو می باشد.

(2) نظرات
  موضوع: مناسبت‌ها ، عمومی ،  نوشته شده در تاریخ سه شنبه 3 بهمن 1391 ساعت 04:51 ب.ظ
نویسنده: مصطفی مراد

یادواره شهدای چوپانان برگزار نشد

[برگرفته از وبلاگ ذبیح]


دیشب قرار بود یادواره شهدای چوپونون برگزار بشه. اطلاعیه شا تو سایت دیدم ولی از کسی چیزی نشنیدم. باعث تعجب بود. موقع اذان با خیال راحت رفتم دم مسجد و دیدم خبری نی. سری به دهیاری زدم و دهیار هم به نظر بی اطلاع میومد. تو همون دهیاری فهمیدم که عصر مراسم ارتحال هم بوده و اونم بی برنامگیهای خاص خودشا داشته.
ادامه مطلب ...

مراسم فاتحه خوانی عید برای درگذشتگان چوپانانی


مراسم فاتحه خوانی روز عید امسال برای درگذشتگان از ساعت ۶:۳۰ تا ۸:۰۰ بامداد روز دوشنبه ۱۳۹۰٫۱۲٫۲۹ در مسجد جامع و حسینیه شهدا برگزار می‌شود. سالهای گذشته مراسم در حسینیه ۷۲ تن برگزار می‌شد ولی به علت انجام کارهای ساختمانی در آن حسینیه، امسال در مسجد جامع برگزار می‌شود. 
ادامه مطلب ...

شعر «نمیذارم دیگه تنهات چوپونون»


چی نشستی وخی از جات چوپونون

دستمو بگیر تو دستات چوپونون

یه سری بریم تو باغات چوپونون

می‌خوام درد دل کنم بات چوپونون

                             نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

نگو که نا توی پاهای تو نی

نگو دنیا دیگه دنیای تو نی

هیش کسی فکر مداوای تو نی

وامیسم پای مداوات چوپونون

                             نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

نمیذارم دیگه غم لونه کنه

نمیذارم تو دلت خونه کنه

نمیذارم تو رو دیوونه کنه

میکارم شادی رو لب‌هات چوپونون

                             نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

تا که نوروز توی کوچه میومد

همه جا بوی کلوچه میومد

دنگ و دنگ تاس و دولچه میومد

چی شد اون هی‌هی و هی‌هات چوپونون

                             نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

نون برنجی، سنجد و تخمه کدو

تنده بود و بنه بود و سمنو

چیل می‌شد اینا همه تو کندچو

چی شد اون آجیل و حلوات چوپونون

                             نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

«خو» می‌بردن یادمه اون قدیما

خونچه‌های پارچه و کفش وطلا

با بزن بکوب و با برو بیا

داریه‌زن اینجا تا اون جات چوپونون

                              نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

دو تا زن می‌پوشیدن لباس نو

«آخانم» می‌شدن و عقب جلو

خبر عروسی رو با چو و هو

می‌برد از پایین تا بالات چوپونون

                              نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

جشن اوّل جشن خونچه برون

عقدشون بود بعد از بعله برون

حنابندون بود و عروس کشون

تو دو شب خالی نبود جات چوپونون

                              نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

حنابندون چه شب باحالی بود

دو تا سیری با دوماد رو قالی بود

میون فاش دادنا جات خالی بود

حنا می‌بس به پر و پات چوپونون

                              نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

عصر فردای همون روز، روز بخت

می‌شوندن عروس دومادو سر تخت

کاسه بشکن بعد گردوندن رخت

همپا رقص گرگروهات چوپونون

                               نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

شب حجله، شب آخر، شب عشق

همه بودن توی تاب و تب عشق

عروس و دوماد، لب بر لب عشق

کجا رفت اون تب شب‌هات چوپونون

                                نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

بازی «زالو گزیدم» یادمه

«موسی و آسیابون» هم یادمه

«تقی مرده» ولی یک کم یادمه

چی شد اون رسم و رسومات چوپونون

                                نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

دو شب اندروز همش بخور بخور

آب توی صافی می‌ریختن گٌرّ و گٌر

هر طرف بریز و بپاش و بدوز و ببر

بر پا بود دو شب سور و سات چوپونون

                                   نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

«ختنه سوران» بود یک رسم قشنگ

میومد سالی یه بار «اوسا پلنگ»

می‌گرفتن پسرا رو تنگ تنگ

می‌برید عضو میون پات چوپونون

                                     نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

مرده شور خونه نداشتی یادته

مرده را رو پل میذاشتی یادته

دیوار گوشتی می‌کاشتی یادته

حالا اون شورخونه دوتات چوپونون

                                     نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

«پاتلو» جای منه جای تو نی

نباید از «پاتلو» دم بزنی

تو نمیباس فکر مردن بکنی

نگو نی هیش کسی همپات چوپونون

                                       نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

توی دنیا بچه‌هات ولو شدن

بعضیا هیزم هر الو شدن

کهنه رفتن اما امروز نو شدن

اگه نیسن فکر فردات چوپونون

                                     نمیذارم دیگه تنهات چوپونون


راهی چوپانانی

اسفند ۹۰         
(23) نظرات
  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ یکشنبه 14 اسفند 1390 ساعت 07:06 ب.ظ
نویسنده: سعید مالکی

مستند برات


مستند برات
دوشنبه 26 دی 1390

( مستند برات )

از دیرباز رسم بدین گونه بوده که  در اعیاد و جشن ها، با شربت و شیرینی از مهمانان پذیرایی می شده. که خوشبختانه این رسم پسندیده تا به حال نیز به قوت خود باقی مانده است.
یکی از این اعیاد، عیدی است که  در روز قبل نیمه ی شعبان مصادف با میلاد منجی عالم بشریت برگزار می گردد و آن را "برات" می نامند.
مردم روستا از چند روز قبل در تلاش و تکاپو برای هر چه بهتر برگزار کردن این عید هستند و جالب اینکه اکثر رسوم این عید بزرگ را نیز حفظ کرده اند.
مردم این عید را در گلزار شهدا و قبرستان که به زبان محاوره ای به آن مزار می گویند برگزار می کنند. چون معتقدند این روز بزرگ، متعلق به عزیزانی است که فوت شده اند و در جمع ما نیستند. و به این روز "برات" می گویند.
زنان زحمت کش چوپانان از صبح مشغول آماده کردن مقدمات مهمترین وسلیه ی پذیرایی می شوند. یعنی: "سیروک"
سپس اعضای خانواده با در دست داشتن سیروک و شیرینی و... . آماده رفتن بر سر مزار عزیز خود می شوند که به این عمل در اصطلاح "خیرات" می گویند.
البته این روی خوب ماجرا است. پس از چندی صبر و تحمل شاهد صحنه ای در مزار هستیم که تمام وجودمان دچار اندوه و تأسف می شود.
لیوان های یک بار مصرف با حرکت باد به این طرف و آن طرف غلتانند. سیروک ها و شیرینی های برجامانده روی زمین با خاک یکسان شده اند. آری این مکان مقدس که چند ساعت قبل روح آدمی را نوازش می داد، حال به مکانی تبدیل شده که کمتر کسی رغبت می کند به آنجا برود.
بیاییم با کمی تلاش اینگونه رسوم پسندیده را برای همیشه حفظ و زبانزده همه ی مردم کنیم. و با بی انصافی از زیبایی های آن نکاهیم.
در آخر از عزیزانی که خود را وقف مردم کرده اند و همیشه برای زیبایی و پاک بودن چهره شهر تلاش کرده اند و از تمام نیروهای خدماتی چوپانان تقدیر و تشکر به عمل می آوریم.

-رضا ثابتی-

(1) نظرات
  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ دوشنبه 26 دی 1390 ساعت 09:59 ق.ظ
نویسنده: مصطفی مراد

مراسم شب اربعین در مسجد آشتیان


دیشب مراسم شب اربعین حسینی در مسجد صاحب الزمان آشتیان برگزار شد. از آنجا که مسجد آشتیان در طول سال خالی است برای برگزاری مراسم باید غبار روبی شود که اینکار توسط اعضای هیئت انجام شده بود. مراسم از اذان مغرب شروع شد و تا ساعت 8 شب ادامه داشت.

پس از اذان با صدای رضا اسکندر، نماز جماعت به امامت شیخ حمید سعادت برگزار شد و به علت سرمای هوا زیارت عاشورا خوانده نشد. پس از آن حاج عباس رستاقی سخنرانی داشت و پیشنهاد داشت که چون فرشهای این مسجد فرسوده شده است فرشهای اضافی مسجد جامع چوپانان به اینجا آورده شود. سپس سخنرانی شیخ حمید و پس از آن هم مداحی علی فاضلی و مرتضی فخری همراه با سینه‌زنی بود. [برگرفته از وبلاگ ذبیح]

  
(7) نظرات
  موضوع: مناسبت‌ها ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 24 دی 1390 ساعت 01:37 ب.ظ
نویسنده: سعید مالکی

شیخ حمید سعادت، اربعین در چوپانان


شیخ حمید سعادت واعظ و سخنور بومی و مجبوب چوپانانیان برای مراسم اربعین به چوپانان خواهد آمد. وی که در حال حاضر مشغول تحصیلات تکمیلی خود در حوزه عملیه قم، و ساکن آنجا می‌باشد دهه محرم سال گذشته و امسال به چوپانان آمده بود.
[خبر از: رضا رستاقی]
(1) نظرات
  موضوع: مناسبت‌ها ،  نوشته شده در تاریخ پنجشنبه 22 دی 1390 ساعت 11:16 ق.ظ
نویسنده: سعید مالکی

پیشنهادی برای مراسم سومین روز درگذشتگان در چوپانان


[برگرفته از وبلاگ ذبیح]
برای آنکه همه نظرهای شما در یک جا باشد نظرهای خود را در وبلاگ ذبیح مطرح فرمایید. راه میان‌بر به بخش نظرات مربوط به این مقاله این است:

http://chopponoon.mihanblog.com/post/comment/240



تصمیمی مهم برای چوپونون

الان یکی دو هفته ای مشه که زمزمه هائی مبنی بر یک تغییر جدی در یکی از رسوم چوپونون داره به گوش مرسه. یک سؤال جدی! آیا مراسم سوم (صبح) لزومی داره؟

مراسم سوم
مراسم صبح سوم منحصر به خود چوپونونه. مراسمی با زیبائیها و سختیهای خاص خودش. پیش از طلوع آفتاب صبح سومین روز درگذشت متوفی مردم جلوی منزل وی تجمع میکنن. بقدری این مراسم برای اهالی حائز اهمیته که تمام فامیل و دوستان از شهرهای اطراف خودشونا میرسونن. اهالی روستا بویژه بزرگترا که مقیّدترن هم هرجور شده تو این مراسم شرکت میکنن. مردم از راههای دور خودشونا میرسونن تا مراسم سوم از دستشون درنره. صاحبان عزا از قبل حضور مردم که هنو هوا تاریکه جلوی در خونه وامیستن و به مردم خوشآمد میگن. مردمی که از راههای دور و نزدیک اومدن اکثراً درکنار صاحبان عزا جلوی درب خانه می ایستند و پشت سر هم از بقیه میخوان که برای مرحوم فاتحه بخونن:

رحم الله من یقرأ الفاتحة ...

صاحبان عزا از مردم بویژه بزرگترا میخوان که داخل منزل در اتاقی که برای پذیرائی مهیا شده بشینن. برای اینکه سرما از تن مردم بیرون بره معمولاً از افراد نشسته و ایستاده با چای پذیرائی میشه. بتدریج مردم جمع میشن و شلوغ میشه. درست لحظهٔ طلوع آفتاب بزرگان و صاحبان عزا حرکت بسمت مزار عزیزشونا شروع و مردم هم اونا را همراهی میکنن. چُوشی کنا (چاووش خوانها) از در خونه تا سر مزار چُوشی مکنن و تو پایان هر مصرع مردم با "یا حسین" جواب میدن.سر خاک مرحوم حمد و سوره ای قرائت میکنن و بعضاً اهالی سرکی به اموات خودشونم میزنن و مجدد بسمت خونهٔ عزا حرکت میکنن. صاحبان عزا باز هم جلوی در منزل به مهمونا خوش اومد میگن. ولی اینبار اهالی دم در وانمیستن و میان داخل و باز هم با چای پذیرائی میشن. بعضاً شیرینی، خرما و حلوای خیراتی هم میدن. یه رسم دیگه ای که در مراسم به چشم میخوره اینه که اگه متوفی طفل صغیر داشته باشه بعضیا از چائی و پذیرائیشون برنمدارن و به حساب خودشون مال یتیما نمیخورن. این مسئله بارها و بارها باعث دلخوری صاحب عزا که تدارک دیده شده و چه بسا اسراف و تبذیرایی که بهمین دلیل رخ داده.

حالا مشکل چیه؟!
بحثا سر این مراسم داره به اوج خودش میرسه و نظرات موافق و مخالف از گوشه و کنار شنیده میشه. مراسم صبح زود و قبل طلوع آفتاب روز سوم در روایات و احادیث دیده نشده، پس این مراسم ما ریشهٔ مذهبی نداره. از طرفی برگزاری این مراسم با وجود سرمای سوزناک کویری که حتی تحملش تو تابستونا هم مشکله بنظر معقول نمیاد. به پیشینهٔ این مراسم هم که نگاه میکنیم همهٔ قدیمیا به دو دلیل اشاره میکنن: نخلکیا و رعیتا! قدیما جمعیت اصلی چوپونونا کارگرای نخلک و رعیتا تشکیل مدادن. لذا با توجه به اینکه این دو گروه همچون دیگر اهالی، برای اموات و شرکت در مراسماشون اهمیت و احترام خاصی قائل بودن این مراسما به صبح زود انداختن تا بتونن تو مراسم حضور داشته باشن. رعیتای قدیم از صبح میرفتن دشت تا ظهر و هیچ وقتی جز طلوع آفتاب نداشتن. نخلکیا هم که اتوبوسشون صبح میرفت و عصر میومد لذا بجز صبح نمیتونستن تو مراسم حضور بهم برسونن. بالاخره این مراسم بتدریج جزئی از رسوم ما شد و باعث شد که خیلی از ماها روش تعصب و غیرت زیادی نشون بدیم.
اما الان قضیه کلی فرق کرده. دیگه تک و توکی نخلکی بیشتر باقی نموندن که معمولاً همین چند نفرم تو مراسم سوم شرکت نمکنن. از طرفی رعیتا هم اون رعیتای قدیم نیستن و نزدیک ظهر که شد بیدار مشن و سری به زمیناشون میزنن و کار صبح تا ظهر قدیمیا را با ماشینای مدرنشون یساعته انجام مدن و برمگردن خونه. جالبه که بقول یکی از همشهریا رعیتا هم معمولا برا سوم نمیان.
صحبتی که بین مردم ریشه دوونده و هرروز بحثش داغتر مشه همیناست. میگن دیگه چه لزومی داره ما به سنتهای قدیمی پایبند باشیم؟ شاید شرایط اون قدیم ایجاب میکرده که مراسم صبح زود باشه. ولی الان که شرایط عوض شده که. الان که از رعیتا و نخلکیا خبری نی که. چرا باید مردممونا تو اون سرما اذیت کنیم؟ چرا باید صاحبای عزا که همه از راههای دور و نزدیک اومدن و خیلیاشون بچه کوچیک دارن باید از نیمه های شب آماده باش بشن و بساط پذیرائی و آماده کردن خونه و مهمونداری فراهم کنن؟ بد نیست تجدید نظری بکنیم.

مخالفا چی میگن؟
اکثراً افراد نسبت به تغییر مقاومن. دوس ندارن به موقعیت جدید فکر کنن. چرا که میترسن وضع از قبل بدتر بشه. لذا به همون شرایط قبلی رضایت مدن. خیلیا میگن به احترام پدرامون که این رسم زیبا را پیاده کردن ما هم این مراسما پابرجا نگهش میداریم. شاید جالب باشه براتون که خود منم فکرم به این گروه نزدیکتره. بعضیا از قشنگی و حس و حال زیباشون میگن و مخالفای مراسما متهم به تنبلی و بیحالی میکنن. بعضیا اشاره به بُعد تبلیغیش مکنن و از تعریف و تمجیدای اهالی روستاهای اطراف نسبت به این رسم چوپونون میگن. گوئی در مراسمای مختلف بارها و بارها شنیده شده که اهالی اطراف گفتن که احسنت به چوپونونیا که صبح زود با ذکر یاحسین و با یاد امام شهید میرن بسمت ایستگاه آخرشون. از اون گذشته از قشنگی و نشاط درونی که به آدم دست میده نمیشه چشم پوشی کرد.

سابقهٔ تغییر مراسم
اگه یادتون باشه شب تاسوعا عاشورا دستهٔ سینه زن و زنجیرزن از شب تا نزدیکای صبح در خونه ها میرفتن. بیچاره اونایی که آخرین خونه ها بودن. رسم بود و برا همه هم جا افتاده بود. ولی یه سبک سنگین کردن و با نظر مردم زمانشا به عصر تاسوعا انداختن.
اگه یادتون باشه دسته سینه زن و زنجیرزن تو حیاط خونه ها میومدن. اینم بتدریج برچیده شد و الان فقط یه توقف کوتاه جلوی در خونه میکنن و فاتحه و حرکت. درست و غلطشا کاری ندارم ولی الان دیگه این رسم هم برچیده شده.
اگه یادتون باشه تا همین چندسال پیش مراسم فاتحه خونی تو خونه ها انجام میشد. صبح فاتحه خونی که میشد صاحبای عزا کمربسته تو خونه هاشون منتظر ورود تدریجی و مستمر مهمونا بودن. ولی الان مراسم تو حسینیه برگزار مشه . این رسم هم تغییر پیدا کرده و اتفاق بدی نیفتاده.

نمدونم برداشتتون از این مقاله چیه. ولی باور کنین من نظر خاصی ندارم و نمدونم کدومش بهتره. لذا به بزرگای آبادی و صاحب نظرا میسپارم. جالبه حاج عباس و دیگر بزرگای آبادی هم میگن هرچی مردم بگن. یعنی اگه من و شما بخواهیم میتونیم یه تصمیم عملی برای چوپونونمون بگیریم. این گوی و اینم میدون. نظراتتونا بگین تا منتقل کنم.

فقط اگه میشه با اسمای خودتون نظرتون و دلایلتونا بیان کنین. مسلماً نکات جدیدتر و کارشناسی تری از شما خواهیم شنید!

برای نوشتن و خواندن نظرات بر روی لینک ابتدای این مقاله کلیک کنید.
(-) نظرات
  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ یکشنبه 11 دی 1390 ساعت 12:43 ق.ظ
نویسنده: سعید مالکی

برای دفع بلا قربانی کنید


مدتی است که در چوپانان بلا و مرگ و میر زیاد شده است. از قدیم رسم بر این بوده که هر وقت در جایی مرگ و میر و حوادث زیاد می‌شده مردم پولی جمع می‌کردند و با آن گوسفندی خریده و در قبرستان آنرا قربانی می‌کردند تا بلا از آن جا دور شود. بد نیست ما هم این سنت پدران خود را از یاد نبرده و به آن عمل کنیم.
[از طرف: حاج محمد افضل]
(12) نظرات
  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 3 دی 1390 ساعت 09:41 ب.ظ
نویسنده: سعید مالکی

تصویری از عزاداری مردم چوپانان-تاسوعای90


  موضوع: مناسبت‌ها ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 19 آذر 1390 ساعت 06:54 ب.ظ
نویسنده: غلامعلی صمیمی

تاسوعا و عاشورا در چوپانان به روایت تصویر

چهارشنبه 16 آذر 1390

جهت مشاهده کامل عکس ها روی ادامه مطلب کلیک کنید. 

ادامه مطلب ...

فاتحه خوانی روز تاسوعا برای درگذشتگان سال پیش تا کنون

مردم چوپانان رسمشان این است که روز تاسوعا، برای فاتحه خوانی به خانه‌های کسانی بروند که از سال پیش تاکنون درگذشته‌اند. اسامی متوفیان امسال که طبق سنت مردم چوپانان، روز تاسوعا عزاداران باید به درب خانه‌هایشان جهت مراسم عزاداری و فاتحه خوانی مراجعه نمایند به شرح ذیل است: 
ادامه مطلب ...

خاطرات آقای علیرضا علی بمانی - قسمت چهارم


با عرض سلام خدمت شما اهالی محترم چوپانان
از این پس با درج ماهانه خاطرات شما دوستان عزیز در خدمتتان هستیم.امید که مورد پسندتان واقع شود.

« تحصیل علم »

   از کودکی علاقه ی زیادی داشتم که به مدرسه بروم. هنوز به سن هفت سالگی که سن قانونی برای رفتن به دبستان بود نرسیده بودم.دبستان ستوده چوپانان، تنها دبستان پسرانه چوپانان بود.
   وقتی معلمان و مدیر آن زمان علاقه ی مرا به درس و مدرسه مشاهده کردند، اجازه دادند به صورت مستمع آزاد به مدرسه بروم. اما موقعی که رییس فرهنگ می آمد، مرا بیرون می کردند. برای همین روز هایی که بازرس یا رییس فرهنگ از نایین می آمدند، من کیف جلی خود را که از پارچه های دولتی ( پارچه هایی که برای لباس کار به کارگران معدن نخلک می دادند. ) ساخته شده بود، به دوش کشیده و گریه کنان از مدرسه بیرون می آمدم.و پشت دیوار کشیک می کشیدم تا ببینم چه وقت آقایان می روند تا باز به مدرسه بروم.

   یاد مدیران و مربیان و معلمان آن زمان به خیر. بزرگانی چون : « آقای علی هنری – آقای نقیب زاده – آقای میرزابیگی – آقای سعادتی و... . » که نمی دانم کدام در قید حیات هستند و کدام به رحمت خدا پیوسته اند.یادشان گرامی باد.

»شما دوستان عزیز هم می توانید با ارسال خاطرات خود ما را یاری کنید«

(2) نظرات
  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ چهارشنبه 5 مرداد 1390 ساعت 10:17 ق.ظ
نویسنده: مصطفی مراد

مراسم روز برات در چوپانان


همه ساله پسین روز قبل از عید نیمه شعبان چوپانانی‌ها برای خیرات و خواندن فاتحه به آرامستان میروند که مردم به آن عید مرده‌ها هم می‌گویند. امسال نیز همچون سالهای پیش -و پربارتر و شلوغتر از سالهای پیش- مردم در چوپانان با شربت و شیرینی و سیروک و میوه به مزار درگذشتگان خود رفتند و گونه‌ای عید برای درگذشتگان برگزار کردند. [خبر از: غلامعلی صمیمی]
(0) نظرات
  موضوع: مناسبت‌ها ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 25 تیر 1390 ساعت 08:08 ب.ظ
نویسنده: سعید مالکی

چهارشنبه سوری


چهارشنبه سوری
سه شنبه 24 اسفند 1389

چهارشنبه‌سوری نام جشنی است که تغییر یافته مراسم باستانی پنج روز آخر سال به نام پنجه دزدیده یا اندرگاه است. این جشن برگرفته از آیین زرتشتی است که ایرانیان از ۱۷۰۰ سال پیش از میلاد تاکنون در پنج روز آخر هر سال، آن را با برافروختن آتش و جشن و شادی در کنار آن برگزار می‌کنند.]

در گاه‌شماری زرتشتی یک سال شامل ۳۶۵ روز یا ۱۲ ماه است که هر کدام دقیقاً ۳۰ روز بوده و ۵ روز انتهایی سال جدا از ماه‌ها به‌حساب می‌آمده و «پنجه» نامیده‌می‌شود که البته در هر ۴ سال یک بار ۶ روز می‌شود. در این گاه‌شمار روزی به عنوان چهارشنبه و به طورکلی ۷ روز هفته وجود ندارد بلکه ۳۰ روز ماه و ۵ روز انتهای سال هرکدام با نام خاصی نام‌گذاری می‌شود.ایرانیان قبل حمله تازیان این ۵ روز آخر سال را با روشن کردن آتش جشن می‌گرفتند و بر این اعتقاد بودند که در این ۵ روز ارواح درگذشتگان به زمین سفر می‌کنند و با همراه خانواده‌هایشان و برای آنها برکت، دوستی و پاکی در سال آینده طلب خواهندکرد ولی بعد از حمله تازیان به دلیل مخالفت‌های آن روزگار در برپایی این مراسم ایرانیان روز چهارشنبه را که نزد اعراب نحس بوده را انتخاب کردند و آتش افروزی در این روز را با نحسی آن روز توجیه کردند.

در شاهنامه فردوسی اشاره‌هایی درباره بزم چهارشنبه‌ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشان دهنده کهن بودن این جشن است. مراسم سنتی مربوط به این جشن ملی، از دیرباز در فرهنگ سنتی مردمان ایران زنده نگاه داشته شده‌است.

واژه «چهارشنبه‌سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته‌است و سوری که به معنی سرخ است ساخته شده‌است. آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود.که این آتش معمولا در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من» در واقع این جمله نشانگر یک تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد.به بیان دیگر شما خواهان آن هستید که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلات شما را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به شما بدهد. چهارشنبه‌سوری جشنی نیست که وابسته به دین افراد باشد و در میان پارسیان یهودی و مسلمان‏، ارمنی‏ها، ترک‏ها، کردها و زرتشتی‏ها رواج دارد. در حقیقت این جشن و نقش بارز آتش در آن به علت احترام گذاشتن به دین زرتشتی است.



رقص با آتش
امروزه در شهرهای سراسر جهان که جمعیت ایرانیان در آن‌ها زیاد است، آتش‌بازی و انفجار ترقه‌ها و فشفشه‌ها نیز متداول است.در سال‌های اخیر، رسانه‌های ایران توجه بیشتری به خطرات احتمالی ناشی از این مواد نشان می‌دهند.

البته مراسمی که امروزه برپا می‌شود به طوری کلی متفاوت با آن روزگار است چون از نظر زرتشتیان آتش نماد مقدسی است و پریدن از روی آن به نوعی بی‌احترامی به آن نماد تلقی می‌شود.جشن آتش در واقع پیش درآمد جشن نوروز است که نوید دهنده رسیدن بهار و تازه شدن طبیعت است.



(0) نظرات
  موضوع: عمومی ،  نوشته شده در تاریخ سه شنبه 24 اسفند 1389 ساعت 05:17 ب.ظ
نویسنده: غلامعلی صمیمی