ریگ جن سرزمین افسانه ها

ریگ جن سرزمین افسانه ها

 7/6/2015 http://akhshigan.ir/news/print_news.cfm?id=197 1/10 

دانستنیهای طبیعت گردی

 ریگ جن سرزمین افسانه ها

1393­10­06, 17:51 کد خبر: 197 سرویس: 

دانستنیهای طبیعت گردی مطلب

 کویر معروفترین و در عین حال ناشناخته ترین پدیده جغرافیایی ایران است. کویر جغرافیایی است که با فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم یکی شده است. کویر برای یک ایرانی زندگی، فرهنگ، هنر، شعر و در یک کلام هویت است ریگ جن سرزمین افسانه ها محسن ادیب، تصحیح سیاوش خاضعی، کیان بابازاده کویر معروفترین و در عین حال ناشناخته ترین پدیده جغرافیایی ایران است. کویر جغرافیایی است که با فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم یکی شده است. کویر برای یک ایرانی زندگی، فرهنگ، هنر، شعر و در یک کلام هویت است. گشت و گذار در گسترهای که نگاه را تا بیکرانگی میکشاند، غافلگیر شدن در چشمانداز شنهای روان و شورهزارهای سوزان، از جمله انگیزههایی است که پیوسته دوستداران طبیعت را به سیر و سیاحت در کویرهای ایران کشانده است. مروری هرچند گذرا در سفرنامههایی که از این مسافران برجای مانده، گویای آن است که در هر دورهای جهانگردان و پژوهشگران کوشیده اند تا دستکم گوشههایی از کویرهای ایران را تجربه کنند. ما عظمت تنهایی را در شب های آن می آموزیم که در نسیم جانبخش کویر بر دامنه لطیف تپه هایش بنشینم و در دنیای ستاره ها غرق شویم. اعجاب انگیز و شگفت آور, اولین صفاتی که در لحظات نخستین دیدار با کویر بتوان به آن نسبت داد.شاید شبهای ستاره باران کویر است که ما مردمان را بر این می دارد که حتی در دل هر تاریکی به روشنایی دل بندیم. همسفران کیومرث بابازاده، محمدرضا لباسچی، علی فاطمی، امیر علی دلفان، علی گمرکی، لیلا و مریم نوفرستی، مسعودخیرخواه، عارف بایرامپور، آرش امیر عظیمی، ندا ریاحی، نغمه ریاحی، کاوه وثوق گرایلی، مهدی نجاری، محمد رضا گرجستانی، تارا تاریوردی، فریبا حاج هریری، افسانه فتوحی، روزبه مختاری، رعنا خادم، حمیدرضا حدادزاده، کیوان عرب، ارغوان خالقی، پدرام سعیدی، دیاکو رضایی، فواد حسینی، سیاوش خاضعی، علیرضا قلی زاده اسکویی، احسان تدین، ترگل کیوانجاه، آلاله رحمانی، محمد سید احمدیان، فرزاد تمدن نژاد، امیر قرائی یزدی، امید میر جلالی و تیم کویرها و بیابان های ایران: اشکان هدایتی، کیان بابازاده، محسن ادیب بار دگر قصد سفر کردیم و بار دگر مقصد،کویر افسانه ای ریگ جن است. هدف ثبت مسیری جدید در یکی از صعب العبور ترین مناطق بیابانی ایران است. پس از یک هفته بررسی نقشه های منطقه و تصاویر ماهواره ای، حدود مسیر جدید مشخص می شود. زمان سفر 4 روز در نظر گرفته می شود که در صورت بروز حادثه ای ناخواسته و پیش بینی نشده به 5 روز قابل افزایش است. حرکت از تهران و به سرپرستی گروه کویرها و بیابان های ایران و با همکاری آژانس مسافرتی ایراندوستان

   7/6/2015  

در ساعت 3:30 بامداد دوم آذر ماه به همراه 12 خودرو و 38 نفر آغاز شد تا حداکثر در ساعت 10همان روز در پمپ بنزین جندق به عنوان آخرین نقطه تمدن در این مسیر پر خطر، گرد هم آییم. در این سفر برای هر خودرو 60 لیتر بنزین (علاوه بر موجودی مخزن خودرو ها) و 40 لیتر آب اضافه در نظر گرفته شده بود و حرکت به سمت ریگ جن در ساعت 11 صبح آغاز شد. وجه تسمیه کلمه جن به معنای پوشیده و مخفی است، به همین علت پس از اسلام، ملائکه را جن می گفتند، چون از چشم انسانها پوشیده بودند و دیده نمی شدند. این معنی پوشیدگی و پنهانی در تمام مشتقات کلمه جن جاری است، مثلا به قلب و روح "جنان" می گویند از آن جهت که پوشیده و مخفی است. به بهشت "جنت" می گویند چون بر دیدگان ما مخفی است و سپر "جنانه" نامیده می شود چون شخص، هنگام جنگ در پشت آن مخفی میشود. "جنین" به طفل در رحم می گویند، چون طفل دررحم مادر مخفی است وهمچنین "جن" را جن می گویند چون از دید چشمهای ما پنهان و مخفی است. عدم وجود منابع آب در گستره وسیع ریگ جن به همراه وجود موانع طبیعی از جمله باتلاق های نمک و تپه های ماسه ای مرتفع، عواملی بودند که این منطقه را در طول قرن ها از دسترسی انسان دور نگهداشته اند. همین عوامل باعث شده این عرصه پهناور در طول تاریخ بر انسان پوشیده بماند و در نتیجه نام جن بر آن بگذارند. افسانه ها و داستان های فولکلور و پر ابهام در مورد ریگ جن، عموما نشات گرفته از عجز حاشیه نشینان و یا مسافران در عبور از این خطه بوده است. وجود گرمای بسیار زیاد در این منطقه با توجه به آن که در قرآن جنس جن از گرما و آتش است به احتمال زیاد در انتخاب این نام بی تاثیر نبوده است. همچنین پوشیده بودن قسمت های جنوبی ریگ جن از تپه های ماسه ای و صدایی که حرکت باد بر روی این تپه ها ایجاد می کرده قطعا از عوامل موثر بر باور عمومی وجود قدرت های متافیزیکی در این منطقه است. اختلاف زیاد دمای شب و روز و خرد شدن سنگها در اثر این اختلاف فاحش که به "گریه سنگ" شهرت دارد نیز به همین عوامل متافیزیکی منسوب می شده است. محدوده جغرافیایی مرز مشخصی برای ریگ جن متصور نیست. به صورت اجمالی این منطقه در محدوده جغرافیایی مرکز ایران در قسمت غربی کویر مرکزی یا دشت کویر قرار گرفته است و از شمال به جاده نظامی سمنان به معلمان، ارتفاعات کوه گوگرد، شهرستان گرمسار، از غرب به پارک ملی کویر، ارتفاعات نخجیر، کوه طلحه، شیطان کوه، کوه دم و تنگ ظلمات، از شرق به محور ارتباطی جندق به معلمان و از جنوب به محور انارک به چوپانان و کوه ملاهادی (کوه بزرگی) محدود می گردد. گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و وسعتی در حدود 90،000 کیلومتر مربع دارد. ساختار شناسی ریگزارهای ریگ جن اطلاق کلمه ریگ به این منطقه این تصور را ایجاد میکند که این منطقه کاملا توسط شن های روان که در اصطلاح محلی ریگ نامیده میشوند پوشیده شده است در حالی که قسمت عمده ریگ جن را باتلاقهای نمکی و کویرهای مسطح پفکی پوشانده اند. توده های عظیمی از تپه های ماسه ای فعال و فاقد پوشش گیاهی را که منطقه ی وسیعی را می پوشانند ارگ (Erg) می نامند که در زبان عربی به آن"عرق" می گویند و در فارسی به ماسه زار یا "ریگ" معروف است. زیر بنای ریگ جن یک دشت فرسایش یافته است که در حال حاضر تپه های ماسه ای برخان (هلالی)، قورد (هرمی)، سیف (شمشیری) و سیلک (طولی) آن را اشغال کرده است. ریگزارهای ریگ جن عمدتا در قسمت جنوبی، مرکزی و جنوب شرقی گسترش دارند. تجمع ریگزارها از منطقه جنوب شرقی واقع در نزدیکی روستای همت آباد درشمال شرقی چوپانان (استان اصفهان) به صورت دیواری باریک در جهت غربی آغاز میگردد که به این منطقه "دم ریگ جن" اطلاق می گردد. با حرکت به سمت غرب این دیواره ماسه ای گسترش یافته تا به بدنه اصلی اجتماع ماسه ای ریگ جن پیوند میخورد. عرض این دیواره در منطقه زرومند (آغاز تپه های ماسه ای) در حدود 500 متر و در غربی ترین قسمت دم ریگ در حدود 40 کیلومتر است. در قسمت شمال و شمال غربی دم ریگ دیواره های ماسه ای از یکدیگر جدا می شوند و همانند انگشتان یک کف دست باز در جهت شمال و شمال غربی از یکدیگر فاصله میگیرند. این دیواره های ماسه ای در حدود 70 تا 90 کیلومتر به سمت شمال پیشروی میکنند و مجددا مانند شاخه های یک درخت، انشعابات جدیدی را پدید می آورند به نحوی که در مدار 34 درجه و 12 دقیقه شمالی به 12 دیواره افزایش پیدا میکنند. فاصله این دیواره ها پوشیده از کویرهای پفکی است که اصطلاحا دره نامیده میشوند. 5 دیوار ماسه ای اصلی با یکدیگر فاصله ای در حدود 10 تا 20 کیلومتر دارند و بلندترین ارتفاع ماسه ای آنها در دیواره پنجم (شرقی ترین دیوار) در نزدیکی بدنه ریگ قرار دارد که ارتفاعی در حدود 120 متر از کف کویر دارد. دیواره ها عموما در سمت شرق دارای شیبی ملایمتر و در سمت غرب دارای شیب تند هستند. این عامل نمایانگر آن است که باد غالب در منطقه جهتی شرقی غربی دارد. در نقاط انتهایی دیواره های ماسه ای در شمال ریگ جن، در میان کویرهای رسی خیس کوه های ماسه ای پراکنده ای قابل مشاهده است. دشت های کویری ریگ جن کویرهای رسی این کویرها در مناطق شرقی و مرکزی ریگ جن گسترش یافته اند. بر روی سطح این کویرها غیر از صفحات رسی هیچ نوع پوشش دیگری دیده نمی شود. کویرهای رسی بر اثر تجمع لایه های نازک از مواد ریز فصلی رشد نموده اند و وجود لایه های درشت تر در این رسوبات نشان دهنده طغیان های غیرعادی بر روی این صفحات است. پس از تشکیل، کویرهای رسی ممکن است براثر تغییر شرایط هیدرولوژیکی، بر اثر تغییر شرایط جوی، و یا تغییر شکل چاله، تغییر یابند. مثلا تشکیل صفحات باد کرده بر روی آنها قابل مشاهده است. در این نواحی کویرهایُپف کرده یا متورم قابل مشاهده هستند که دارای املاح سولفات سدیوم در عمق صفرتا 16 سانتیمتری وبه ویژه 8 تا16 سانتیمتری از سطح زمین هستند. باپس زدن خاک رو، خاک این عمق که دارای املاح زیادی است،استخراج میشود. نمک سولفات سدیوم در موارد گوناگون مصرف دارد از جمله در تهیه مواد شوینده، شیشه سازی،کاغذسازی وغیره. کویرهای رسی خیس این کویرها در شمال و شمال غربی ریگ جن گسترش یافته اند. کویرهای این گروه دارای صفحات رسی و حوزه خیس هستند. در واقع مواد تشکیل دهنده این کویرها با کویرهای رسی شبیه است، با این تفاوت که سطح قسمتی از آن (حوزه خیس)، پایین تر از سطح آب زیرزمینی تابستانه است. کویرهای رسی خیس از کویرهای رسی و بر اثر بالا آمدن سطح آب زیرزمینی بوجود آمده اند. در این مناطق کویرهای چربه، که دارای املاح قابل استخراج کلرورکلسیوم (cacl2) هستند قابل مشاهده است. کلرور کلسیم به عنوان جذب کننده رطوبت مورد استفاده صنعتی قرار میگیرد. کویرهای رسی همراه با نمکزار این کویرها در حد فاصل کویرهای رسی خیس شمال ریگ جن و دیواره های ماسه ای پنچ گانه و در قسمت غربی ریگ جن گسترش یافته اند. سطح این کویرها از صفحات رسی و نمکزار پوشیده شده است. کویرهای رسی همراه با نمکزار عموما در چاله و آبخیزهایی قرار دارند که داری سنگهای دوره میوسن و بدون شک تبخیری هستند. تشکیل وسیع این پوشش، بر روی عکسهای هوایی و در بررسی صحرایی نشان می دهد که در سالهای اخیر نمک موجود در صفحات بلندتر که در گذشته به علت بالا بودن سطح آب زیرزمینی و یا طغیان هرز آبهای شور تشکیل شده بوده است، شسته شده و به مناطق پس تر جنوبی تر انتقال یافته است. شوره زارها برای استخراج املاح نیترات پتاسیوم (شوره)، مورد استفاده قرار میگیرند. نیترات پتاسیوم به عنوان کود زراعی قابل استفاده است ولی موارد مصرف مهم تر دارد و از آن در تهیه باروت ودیگر مواد محترقه استفاده می شود. علت پیدایش کویرهای ریگ جن در جنوب شرق دشت گرمسار رودخانه شور (لات سمنان) وجود دارد که دشت گرمسار و ارتفاعات حاشیه آن حوضه آبریز آن بوده است و پس از گذشتن از دامنه های شمالی ارتفاعات سیاه کوه و زهکش نمودن دشت مذکور به شمال غربی کویر ریگ جن می رسد. خاک های ناحیه به علت حضور تشکیلات سنگی شور و گنبدهای نمکی و بالا بودن سطح آب زیر زمینی در جنوب دشت و تبخیر سالانه، عموماً شور است. منطقه شمالی ریگ جن داری اراضی وسیع شور بوده که در امتداد جنوب بر مقدار املاح آن افزوده می شود. این بخش شامل اراضی پست باتلاقی و کفه های گلی­نمکی می باشد. از نظر روند ساختمانی، چنیه شناسی و رسوب شناسی منطقه مشابه سایر مناطق کویر مرکزی ایران است. مواد آبرفتی و رسوبات بوجود آمده توسط رودخانه های منتهی به ریگ جن که عمدتا از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد دارند در اثر سائیدگی و خردشدگی بصورت ذرات ریز و درشت در داخل کویر باقی گذاشته شده است. این نوع رسوب و مواد آبرفتی در تشکیل دشت های آبرفتی ریگ جن موثر بوده و رسوب گذاری کاملی از نظر تشکیلات رودخانه ای در دشت های ریگ جن بوجود آورده است. بدین نحو که در موقع ورود رودخانه به دشت، بواسطه وسیع تر شدن ناگهانی بستر رودخانه سرعت آب نیز به مراتب کم شده و رسوبات داخل آب با آب روی زمین پخش شده است. در موقع پخش آب و مواد محتوی آب روی دشت، اول مواد درشت و سنگین تر از سایر ذرات در ابتدی محل ورود رودخانه به دشت در داخل بستر رودخانه و در کف آنها باقی مانده و بعد ذرات ریز دانه با توجه به سرعت آب و وزن آنها رسوب گذاری می شود. ارتفاع متوسط ریگ جن در قسمتهی جنوبی، شرقی و غربی از 700 متر تا 720 متر متغیر بوده (بغیر از تپه های ماسه ای) و در بستر شمالی تا 680 متر نیز کاهش می یابد. همین کاهش ارتفاع در نواحی شمالی و بالا بودن سطح آب های زیرزمینی در این منطقه باعث ایجاد کویرهای رسی خیس و یا باتلاقهای نمکی در این منطقه شده است. ارتفاعات ریگ جن ارتفاعات کوه گوگرد در ناحیه شمال غربی ریگ جن واقع است. درازای این ارتفاعات در حدود 80 کیلومتر است و راستای آن خمدار شمال شرقی­ جنوب غربی است. در انتهای بخش شرقی آن گنبدهای نمکی قابل مشاهده است. ارتفاعات کوه گچاب در شمال شرق کوه گوگرد و شمال شرقی ریگ جن واقع شده است. این ارتفاعات راستای خمدار شرقی­ غربی دارند و درازای آن 40 کیلومتر است. ارتفاعات کوه نخجیر در غرب ریگ جن و در محدوده پارک ملی کویر واقع است که در ادامه این ارتفاعات به شیطان کوه و کوه دم در جنوب غربی ریگ جن پیوند میخورند. ارتفاعات کوه ملاهادی معروف به کوه بزرگی در جنوب ریگ جن واقع شده است. همچنین کوه زرومند در منطقه جنوب شرقی ریگ جن قابل مشاهده است. کلیه این ارتفاعات در مناطق حاشیه ریگ جن واقع شده اند و در سرزمینهای داخل ریگ جن هیچ گونه کوهی قابل مشاهده نیست. روز اول پس از سوختگیری در آبادی جندق مجددا به سمت شمال تغییر مسیر دادیم تا در محور ارتباطی جندق به معلمان به بارانداز دولاشی برسیم. این بارانداز بقایایی از مکانی بوده که جاده کاروان گذر جندق به بیدستان و طرود را تشکیل می داده است. این بارانداز آخرین نقطه استراحت کاروان ها بر ساحل کویر بوده است. در این مسیر دو بارانداز دیگر با نام های بارانداز میانه و بارانداز سرکویر هم به چشم میخورد که اولی در میانه مسیر و دومی بر ساحل شمالی کویر ساخته شده اند. از بارانداز دولاشی به سمت غرب، وارد زمینهای پف کرده رسی می شویم که در اصطلاح محلی به آنها "غارغاری" می گویند، مسیری 60 کیلومتری که به دلیل پستی و بلندی های در هم، رانندگی بر روی آن زمان و انرژی زیادی را طلب می کند. کل این مسافت با میانگین سرعت کمتر از 20 کیلومتر بر ساعت طی شد تا گروه به دیواره معروف ماسه ای ریگ جن رسید. این دیواره که طولی در حدود 90 کیلومتر دارد، بلندترین و شرقی ترین دیواره ریگ جن محسوب میشود. کمپ شب اول در حاشیه این دیواره و جایی که تا حدودی از حمله باد در امان باشد برپا شد. وضعیت جوی در ساعت 6 بعدازظهر نیمه ابری همراه با وزش بادی ملایم از سمت غرب و انباشتگی ابرها و دمای محیطی در حدود 8 درجه سانتیگراد بود. از این نقطه دور نمایی از ارتفاعات زرومند در دید جنوب شرقی نمایان بود و جز آن تنها بیکرانگی کویر خودنمایی می کرد. خستگی ناشی از سختی مسیر و طولانی بودن راه، خاموشی کامل را در ساعت 9 شب بر کل کمپ حاکم کرد. 

 روز دوم پس از صرف صبحانه و برگزاری جلسه معارفه و یادآوری نکاتی در باب حفظ محیط زیست، انجام کارهای تیمی و همچنین بارگزاری خودروها به سمت شمال شرقی ریگ جن حرکت کردیم. حرکت در مسیر شمال در حاشیه دیواره پنجم ریگ جن انجام شد و پس از طی مسافتی در حدود 15 کیلومتر، دیواره پنجم و دو دیواره منشعب از آن را قطع کرده و وارد دشت شمالی ریگ جن شدیم. با توجه به وجود کویرهای رسی (غار غاری) در شرق دیواره پنجم به نظر میرسید سرعت حرکت گروه در غرب دیواره افزایش یابد. عبور از این دیواره ها با دشواری هایی نیز همراه بود. خشک بودن ماسه ها منجر به گرفتار شدن چندین خودرو شد که با روشهای مختلف از جمله استفاده از تسمه های بلند و وینچ رهایی یافتند. پس از عبور از 4 دیواره ماسه ای، وارد دشت شمالی ریگ جن شدیم. در این منطقه گروه به رسم یادبود یادگاری هایی را در داخل بطری قرار دادند و در شمالی ترین قسمت ریگ جن در عمق نیم متری زمین دفن کردند. از این نقطه که در شمال ریگزارهای ریگ جن قرار دارد تا دشت مرکزی ریگ جن در حدود 50 کیلومتر فاصله است که پوشیده از زمینهای پف کرده رسی­ماسه ای است. حرکت بر روی این زمین ها بدلیل پوک بودن جنس خاک فشار زیادی بر خودروی پیشرو وارد می کرد. از این رو خودروی پیشرو پس از هر 15 دقیقه تعویض می شد تا فشار وارده بر روی خودروها تقسیم شود. پس از 2 ساعت رانندگی و عبور از محل تلاقی دیواره های ماسه ای پراکنده در دشت مرکزی ریگ جن به مرکز ریگ جن رسیدیم. در این نقطه یادگاری سال های پیش گروه کویرها و بیابان های ایران و سایر گروه ها قرار دارد که به رسم یادبود پرچمی بر روی آن قرار دادیم و به سمت جنوب ریگ به سفر ادامه دادیم. در فاصله 10 کیلومتری نقطه اتصال دیواره 5 ریگ جن و دم ریگ یکی از خودروهای گروه دچار پارگی شلنگ بنزین شد. برای ترمیم شلنگ پاره شده قسمت بار خودرو به طور کامل تخلیه گردید و پس از یک ساعت و نیم تلاش مداوم و خلاقیت تیم تعمیراتی گروه، موفق به رفع این مشکل و ادامه حرکت شدیم. به سرعت به سمت جنوب و منطقه دم ریگ حرکت کردیم و در نقطه تلاقی دیواره پنجم و دم ریگ، کمپ شب سوم را برپا کردیم. دمای هوا نسبت به شب قبل افزایش یافته بود ولی بر شدت باد افزوده شده بود. کمپ شب دوم در واپسین لحظات غروب خورشید و در تاریکی برپا شد و برخلاف شب قبل با همراهی کلیه اعضا در کارهای گروهی و گفتگو در باب موضوعات مختلف و بررسی برنامه روز های آتی و آشنایی بیشتر دوستان با ریگ جن و کویر به پایان رسید. روز سوم در مسیر پیش بینی شده عبور از عرض دم ریگ، ثبت مسیری جدید در این منطقه پیش بینی شده بود. در این روز دما بشدت افت کرده بود و بارش باران پیش از سپیده دم آغاز شده بود. با توجه به تجربه سال گذشته در ریگ جن که افت ناگهانی دما باعث خارج شدن لاستیک از رینگ شده بود کلیه خودرو ها باد لاستیک ها را افزایش دادند و در طول روز و در تمامی توقف ها, یک بازدید جدی از تمامی خودروها به عمل می آمد. پس از بارگزاری مجدد خودروها که در زیر بارش باران که اندکی با دشواری انجام پذیرفت، ابتدا 10 کیلومتر به سمت غرب حرکت کردیم و سپس وارد بخش ریگزار دم ریگ شدیم. دم ریگ از چهار دیواره شرقی غربی تشکیل شده است که دیواره سوم بلندترین ارتفاع ماسه ای ریگ جن می باشد با ارتفاعی در حدود 150 متر از کف کویر. دو دیواره را با موفقیت پشت سر گذاشتیم. مسیر مملو از قیف های ماسه ای و کوچکترین اشتباه کافی بود تا گروه را برای 1 تا 2 روز متوقف کند. عبور از دیواره سوم در جهت عبور از دیواره های قبلی مقداری زمانگیر بود. افزایش ارتفاع تپه ها و قوس های تو در تو بر پیچیدگی و سختی مسیر افزوده بود. برای اجتناب از هرگونه رخدادی، خودروی پیشرو به همراه یک خودروی پشتیبان با فاصله بیشتری نسبت به سایر اعضای گروه به جستجو برای یافتن مسیر مناسب عبور پرداختند. پس از طی 4 کیلومتر توانستیم از میان تپه های تو در تو راهی برای عبور پیدا کنیم. نهایتا مسیر کمی به سمت غرب متمایل شد و همه خودروها به سلامت از مسیر دشوار ماسه ای عبور کردند. لازم به ذکر است که در میان دیواره ها، دره های ماسه ای مملو از درختچه های تاغ و اجتماعات گیاهی تیپیک مناطق کویری بودند که مناظر زیبا, بدیع و کم نظیری را ایجاد کرده بودند که خستگی را از چشمان هر کویرنورد و مسافری می ربود. پس از عبور از دیواره دوم و سوم بزرگترین جنگل تاغ ریگ جن در درون دره نمایان شد. نمایی محسور کننده و جادویی و بکر. با توجه به نزدیک شدن به زمان غروب با سرعت از میان تاغزار عبور کردیم و به دیواره چهارم رسیدیم. به دلیل تاریکی هوا خودرو پیشرو در درون یک قیف ماسه ای گرفتار شد. برای خارج کردن خودرو از داخل قیف مجبور به استفاده از دو وینچ به همراه دو قرقره شدیم تا با افزایش نیروی کششی وینچ ها به دو برابر، عملیات نجات را با موفقیت و حداقل آسیب های احتمالی به پایان ببریم. با توجه به تاریکی هوا و دشواری مسیر تصمیم به اتراق گرفته شد و در یکی از قیفهای دیواره چهارم کمپ بر پا شد. شب سوم در میان گفتگوهای صمیمانه اعضا گروه که به علت دشواری مسیر و نیاز به همکاری همه جانبه و کار تیمی مداوم آشنایی بیشتری با هم پیدا کرده بودند، در کنار آتش و همراه با شامی گرم و دلپذیر به پایان رسید. روز چهارم در ابتدای روز، خودرو پس رو تیم به دلیل غیر قابل استفاده شدن رد چرخ های خودرو های جلویی و انتخاب مسیری سخت تر جهت عبور، مجبور به انجام پرشی ناخواسته شد که باعث آمدن فشاری مضاعف به چرخ های جلو و شکستن یکی از پلس ها گردید و در عمل چرخ های جلویی خودرو از سیستم انتقال قدرت حذف شده و کارایی خودرا از دست دادند. اما با توجه به نزدیکی به علم حاج باقر و پایان ریگ تصمیم بر آن شد که به همان طریق به مسیر ادامه دهیم و در نهایت خودرو فوق بدون کوچکترین مسئله ای موفق به ادامه مسیر و پایان رسانیدن سفر گردید. پس از طی 40 کیلومتر در میان تپه های ماسه ای وارد رودخانه ای شدیم و به سمت علم حاج باقر در سمت غرب تغییر مسیر دادیم. همه اعضای گروه در ساعت 18 از ریگ جن خارج شدند و یکی از دشوارترین تجربه های گروه به پایان رسید. اقلیم (آب و هوا) منطقه ریگ جن قسمتی از فلات مرکزی ایران است و آب و هوایی مشابه با سیر نقاط حاشیه این فلات را داراست. بخش مرکزی ایران از یک فلات وسیع تشکیل یافته که کوههای مرتفعی آن را احاطه نموده است که مانع نفوذ رطوبت دریاهی اطراف به این منطقه می گردند. بخش عمده این قسمت دارای آب و هوای خشک و بیابانی است که در آن میزان تبخیر بیش از تراوشات جوی است. تغییرات فصلی آب و هوا از جمله تابش آفتاب در ریگ جن بسیار زیاد و تابستانهای آن بسیار گرم و خشک است. بدلیل فقدان ایستگاه های زمینی هوا شناسی در ریگ جن تنها میتوان به آمار مربوط به شهر های حاشیه این منطقه رجوع کرد. حداقل دمای مطلق شهر گرمسار 8/4 درجه سانتی گراد در بهمن ماه به ثبت رسیده و حداکثر دمای مطلق شهر گرمسار در سال 79 مربوط به مرداد ماه با 43 درجه سانتی گراد به ثبت رسیده است. با استناد به آمار فوق با در نظر گرفتن دامنه تغییرات 5 درجه + در روز و – در شب میتوان تصور کرد که دمای بخش شمالی ریگ جن بین ­1 تا +48 درجه سانتیگراد متغیر باشد. در قسمت جنوبی ریگ بدلیل مجاورت با تپه های ماسه ای دم ریگ، این دما افزایش یافته و در تیر ماه تا +50 درجه سانتیگراد هم افزایش می یابد. بیشترین متوسط رطوبت مربوط به آذر ماه با 71 درصد و کمترین درصد رطوبت نسبی مربوط به خرداد ماه با 22 درصد است. براساس مطالعات ده ساله (65 تا 75) بطور متوسط 8 ماه از سال میانگین درجه حرارت از 50 درصد رطوبت نسبی بالاتر بوده یعنی هوا به شدت خشک است و 4 ماه از سال یعنی فصل سرما و بارندگی رطوبت نسبی هوا بر درجه حرارت غلبه کرده و هوا تا حدی مرطوب می باشد. پوشش گیاهی اقلیم خشک و ترکیب خاک (نمک و گچ) رویش گیاهان را بسیار مشکل و کند کرده است. در مناطق باتلاقی و دشتی شمال و مرکز ریگ جن هیچ گونه زندگی نباتی قابل مشاهده نیست. تنها در مناطقی که پوشش ریگزار دارند در پشت شیبهای غربی میتوان به ندرت پوشش درختچه های 1 ساله تاغ را مشاهده کرد که عمدتا به دلیل خشکی وسختی شرایط اقلیمی خشک می شوند. اما در حاشیه ریگ جن و منطقه دم ریگ وضعیت به کلی دگرگون می شود. در این مناطق تنها گیاهانی قابلیت رویش دارند که علاوه بر مقاوم بودن در برابر شوری و خشکی قابلیت سازگاری با سختی اقلیم مناطق کویری را دارا باشند. برخی از این گونه گیاهان عبارتند از: سالسولا، اشنان، تاغ، گز و خار شتر. در منطقه شمال غربی و غربی ریگ جن در مجاورت کوه های سیاه کوه و نخجیر بوته های روناس با ساقه های ضخیم و بلند وجود دارد که از آن برای مصرف سوخت استفاده می کرده اند و برخی از آنها بری رنگرزی نیز مورد استفاده قرار می گرفته اند. پوششی گیاهی مناطق استپی حاشیه ریگ جن شامل گندمیان، جو وحشی، باریجه، نعناکوهی، کاهوی وحشی و کلاه میرحسن است که گیاهانی یکساله و علفی منطقه هستند، همچنین به بوته های قیچ، کاروانکش، و چوبک نیز می توان اشاره کرد. پوشش گیاهی در منطقه دم ریگ در زمینهای ماسه ای پوشیده از درختچه های تاغ و بندرت اسکنبیل است. هرچه به سمت غرب پیشروی کنیم این پوشش انبوهتر می گردد. از دیگر جوامع گیاهی در ریگزارها میتوان به نسی، دم گاوی، نتر و... اشاره کرد. تنوع زیستی ناحیه ی وسیعی از ریگ جن فاقد پوشش گیاهی و پراکندگی جانوری است. هنوز از وضعیت پوشش گیاهی و حیات وحش این منطقه اطلاعات کاملی در دست نیست. ولی در حواشی آن یعنی هموار سینه کوه در دهانه ی چاه گرگ و دهانه ی تنگ ظلمات وهمین طور دامنه های کافرکوه، وجود جبیر و گور ایرانی گزارش شده است. در منطقه دم ریگ به دلیل تعدیل سختی کویر و افزایش پوشش گیاهی تنوع زیستی تیپیک مناطق کویری قابل مشاهده است. این تنوع زیستی شامل روباه شنی، گربه شنی، کاراکال، خرگوش، جرد، پامسواکی، پایکا، انواع مار و عقرب، انواع آگاما و جکو، شاهین، سارگپه بیابانی، عقاب طلایی، گرگ، شغال و... است. همچنین در زمان شاه عباس این منطقه دارای گله های آهو بوده است که احتمالا به دلیل شکار بی رویه منقرض شده اند. ریگ جن با چندین منطقه حفاظت شده از جمله منطقه شکار ممنوع ملاهادی، منطقه حفاظت شده عباس آباد نایین، منطقه شکار ممنوع اردستان، منطقه شکار ممنوع چوپانان و علی الخصوص پارک ملی کویر که یکی از زیستگاه های یوز آسیایی است در مجاورت است و میتوان بر این باور بود که بسیاری از حیات وحش این مناطق در قسمتهایی از ریگ جن نیز زیست می کنند. منابع آب در ریگ جن بزرگترین رودخانه در محدوده شمال شرقی ریگ جن حبله رود است که از شاخه های مختلفی تشکیل می شود. از رودهای دیگر که به ریگ جن میریزند می توان به جمع آب رود (رودسر دره) اشاره کرد. ین رود دارای آب بسیار کمی است که شور و غیر قابل استفاده است. رودخانه رامه یا تنگ چهار طالق نیز از دیگر رودخانه های فصلی است که از ارتفاعات شمال شرقی گرمسار و منطقه لزوره سرچشمه گرفته و پس از پیوستن به شاخه هایی چون خوشابرود از شمال به جنوب بسوی آبادی ده نمک ادامه مسیر می دهد و به ریگ جن می ریزد. در قسمت شمالی ریگ جن رودخانه ورگی از ارتفاعات کوه گوگرد سر چشمه می گیرد و در جهت شمال غربی­جنوب شرقی وارد ریگ جن می شود. در قسمت جنوب شرقی ریگ جن رودخانه زرومند قرار دارد که از ارتفاعات زرومند سرچشمه گرفته و به موازات دیواره دم ریگ در جهت شرقی­غربی به ریگ جن می ریزد. در داخل ریگ جن به غیر از چند چشمه آب بسیار شور و تلخ که در حاشیه ارتفاعات پراکنده ریگ و در فواصل بسیار زیاد قرار دارند هیچ گونه چشمه آبی وجود ندارد. تمدن ها و آثار انسان ساخت در مناطق داخلی ریگ جن هیچ گونه آثاری از ساخت و سازهای انسانی و هیچ آثاری از تمدن قابل مشاهده نیست. نه شهری در آن قرار دارد و نه روستایی. در کتب تاریخ نویسان هیچ کجا نامی از آبادی در داخل این منطقه به چشم نمیخورد. آنچه بوده و هست تنها در حاشیه ریگ جن قرار گرفته است. جندق یکی از آبادی های حاشیه ریگ جن، با تاریخی بسیار پر فراز و نشیب بوده که در بررسی آثار آن شکوه و عظمتی دیده میشود که اکنون سالهاست از دست رفته است. فاصله بین جندق و طرود از جمله مناطق صعب العبور در آن زمان بوده که توجه سیاحان بسیاری را به خود جلب کرده است. این بیابان مرگ آور چنان جدایی بزرگی بین جنوب و شمال کشور به وجود آورده بود که برای گذر از آن باید حتما در زمانی خاص و با امکاناتی بسیار و با برنامه ریزی مفصل برای دست یابی به مناطق شمالی، وارد عمل می شدند. سون هدین اخلاق مردم جندق در جنوب کویر و آبادی های بیدستان و طرود در شمال آن را کاملا متفاوت با یکدیگر دانسته است. انارک از دیگر آبادی ها معروف در جنوب ریگ جن است. در محل فعلی انارک در زمان شاه عباس صفوی آب شیرین و درخت کوچک اناری بود و کاروان هایی که آن زمان از نایین و اردکان و زواره و اردستان از راه کویر مرکزی به سمنان و دامغان و شاهرود و ورامین و گرمسار کالا میبردند از آن چشمهسار میگذشتند و از مراتع پرگیاه و آب چشمه و بارانداز آن برای شتران خود استفاده میکردند. یکی از شترداران خراسانی به نام محمد گربه (پهلوان محمد) به این چشمه راه یافت و با استفاده از موقعیت طبیعی محل به راه زنی و دستبرد به کالاها و بار کاروانیان پرداخت و اموالی را که از این راه به دست میآورد در پناهگاه و غار صعبالعبور خود به نام کال محمد گربهای پنهان میکرد تا سرانجام اخبار دزدیهای او به اصفهان پایتخت صفویان رسید و شاه عباس به چند سپاهی تفنگدار دستور داد تا به سرزمین انارک بروند و راهزن کاروان ها را دستگیر کنند. محمد گربه با شنیدن این خبر در پناهگاه محکم و استوار خود پنهان شد تا این که سپاهیان تفنگدار برای دستگیری او به پناهگاه او رسیدند و او توانست همه آنان را خلع سلاح کرده و با خود به اصفهان ببرد. او در نزد شاه از رفتار خود ابراز ندامت کرد و مورد عفو قرار گرفت و به سمت راهدار انارک منصوب گردید. عشین عشین یکی از روستاهای حاشیه جنوبی ریگ جن که درمسیر سفر سون هدین و آلفونس گابریل مورد اشاره قرار گرفته است.وجود ذخایر و کانسارهای معدنی در سنگهای مجموعه افیولیتی عشین بعنوان بازماندهای از دریاها و آبراهههای گذشته ایران مورد بررسی قرار گرفته است. باباخالد منطقه ای است که در حال حاضر مورد استفاده چوپانان و ساربانان قرار میگیرد. این منطقه آخرین نقطه در جنوب ریگ جن است که در آن آب قابل شرب از طربق قنات کوچکی تامین میشود. در کنار قنات چندین درخت گز شاهی و نخل کوچکی به چشم میخورد. در نزدیکی باباخالد علمی قابل مشاهده است که احتمالا برای علامت گذاری مسیر مورد استفاده قرار میگرفته است و از آن ویرانه ای بیش بر جا نیست. علم حاج باقر آبادی کوچکی است که در جنوب ریگ جن و شرق باباخالد قرار دارد. نام این روستا از علمی که بر کوه مشرف بر آن برای علامت گذاری راه ساخته شده گرفته شده است. تاریخچه عبور در 30 کیلومتری جنوب مرکز ریگ جن در نقطه تلاقی دیواره پنجم و دم ریگ، سنگ های سیاه رنگی به چشم میخورد که سرباره های ذوب فلزات معدنی است. این سرباره ها پس از ذوب مس استخراج شده از ارتفاعات کوه بزرگی (کوه ملاهادی) و سایر معادن مس منطقه در اینجا رها شده اند. این روش ذوب فلزات در ایران سابقه ای بسیار کهن دارد که سالها است دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد. در این روش از درختچه های سیاه تاغ برای افروختن آتش و ذوب فلزات استفاده می شده است. این گونه گیاهی به دلیل قابلیت شکستگی و آتش پرحرارت و با دوام آن بیشتر مورد قطع و بهره برداری قرار می گرفته و جهت ذوب سنگ های معدنی و فلزات در کوره های ذوب فلزات سوزانده می شده است. پوشش گیاهی در مکانی که سرباره ها رها شده اند نسبت به سایر نقاط اطراف تنک تر می باشد. این امر موید آن است که تاغ ها در این منطقه مورد استفاده قرار گرفته اند و همین کافی است که بپذیریم در گذشته های بسیار دور کسانی بوده اند که به مرکز ریگ جن دسترسی داشته اند بدون آنکه حتی نامی از آنان در تاریخ ثبت شود. آلفونس گابریل در کتاب عبور از صحاری یران به سفر از عشین به عروسان در حاشیه ریگ جن (1930 میلادی) اشاره کرده است. سون هدین در کتاب کویرهای ایران به سفرهای خود در حاشیه ریگ جن اشاره کرده (1900 میلادی) ولی هرگز موفق به عبور از مرکز ریگ نشد. وی زمینهای این منطقه را موذی نامید و از وارد شدن به آن خودداری کرد. او همچنین به وجود چندین مسیر در داخل ریگ جن اشاره کرده که اطلاعات آنها را از چوپانان منطقه دریافت کرده بود. علی پارسا در خاطرات خود درباره آشنایی اولیه اش با ریگ جن می نویسد: در یکی از سفرهایی که زمان دانش آموزی به کویر مرکزی داشتم، در نقشه ای به ریگ جن برخوردم. نامش اسرارآمیز به نظر می آمد. تصمیم گرفتم به آنجا بروم و این همزمان شد با انقلاب ایران. سالها بعد در 1375 این رویا با سفر به پارک ملی کویر دوباره به سراغم آمد. من، دوستانم و آقای میرانزاده، رئیس وقت پارک ملی کویر تصمیم گرفتیم که از فراز ریگ جن با هواپیما عبور کنیم تا به خودمان ثابت کنیم در مسیر، چیز عجیبی نیست. فقط نمک است و ماسه و تپه. نخستین امر شگفتی که در ریگ جن با آن مواجه شدیم، گودالی تازه به وجود آمده بود. داخل گودال یک فضای آبی دیده می شد که آب شور بود. اطراف آن نمک کریستال شده به رنگ سفید دیده می شد و اطراف آن به رنگ قهوه ی بود که مشخص بود در اثر فشار، خاک آن پخش شده است. مسیرهای ثبت شده مسیر شمال به جنوب، ده نمک، کوه گوگرد، دیواره اول ریگ جن، کوه ملا هادی، باباخالد، انارک مسیر انارک، باباخالد، کوه ملا هادی، دیواره 1،2،3،4، مرکز ریگ جن، دیواره 5، همت آباد مسیر بارانداز دولاشی، شمال ریگ، دیواره 5 و 4، مرکز ریگ، علم حاج باقر مسیر جندق، شمال ریگ، دشت نخجیر، ملک آباد مسیر دق سرخ، حاشیه دشت نخجیر، دیواره های 1 تا 4 ریگ جن، مرکز ریگ، دیوراه 5، همت آباد افسانه های ریگ جن حاشیه نشینان، ریگ جن را محل زندگی شیاطین و جنیان میدانستند که هر انسانی پای در آن نهد گرفتار خشم و غضب آنان شده، جان سالم به در نمی برد. همچنین حرکت تپه های ماسه ای و تغییر شکل آنها را بدلیل وجود قدرت های شیطانی در این منطقه میدانستند. آنچه مشخص است قسمت عمده ریگزارهای ریگ جن بدلیل عدم وجود پوشش گیاهی دایما تحت تاثیر نیروی باد در حال تغییر و حرکت هستند. هدین در کتاب کویرهای ایران افسانه ای را از مردم آن زمان روایت میکند که در مرکز ریگ جن بهشت گمشده ای وجود دارد. در این بهشت دریاچه ای هست و در کنار آن جنگلهای انبوه قرار دارند. شیاطین پشم شترها را در آنجا رها کرده اند و هر کس به این منطقه دست یابد ثروتمند خواهد شد. مسلما در مرکز ریگ جن نه دریاچه ای هست و نه جنگلی. آنچه هست زمینهای پف کرده رسی است که از شدت تبخیر و شوری توانی برای رشد گیاه در خود ندارند. در نشریات و جراید هم ریگ جن را به مثلث برمودا تشبیه کرده اند. ریگ جن نه چیزی شبیه به مثلث است و نه سواحل سرسبز برمودا! نه امواج مغناطیسی زمین در آن با سایر نقاط تفاوتی دارد و نه هواپیمایی بر فراز آن سقوط کرده است. پرداختن به کلیه افسانه های ریگ جن از حوصله این نوشتار خارج است ولی آنچه در مورد ریگ جن حقیقت دارد بخل آسمان و قهر زمین است که آنرا تبدیل به سرزمین افسانه ها کرده است. آنچه که در سفر به مناطقی از این دست باید مورد توجه قرار گیرد توجه به نکات فنی، ایمنی و داشتن تجربه کافی است. کویر برخلاف ظاهر آرام و صبور دارای طبیعتی خشن و پرخطر است. سفر به چنین مناطقی تمهیدات خاص خود را طلب میکند و بدون انجام مطالعات لازم قطعا عواقب ناگواری را به همراه خواهد داشت. شایسته است در انتها از استاد بزرگوار کیومرث بابازاده به پاس همراهی همیشگی در سفرهای سخت، علی گمرکی، امیرعلی دلفان، مسعود خیرخواه، پدرام سعیدی، دیاکو رضایی، فواد حسینی، مهدی نجاری، کیان بابازاده برای مسیریابی و ناوبری بی نقصش، اشکان هدایتی و سیاوش خاضعی برای انجام تدارکات و کمک رسانی و سایر همسفران که بدون تلاش یکایک این عزیزان امکان این سفر مهیا نمیشد قدردانی و سپاسگزاری کنیم که اگر عشق نیست هرگز هیچ آدمیزاده را تاب سفری این چون نیست. محسن ادیب تصحیح سیاوش خاضعی، کیان بابازاده

منبع: سایت کویرها و بیابانهای ایران

پایان پیام ریگ جن سرزمین افسانه ها

 7/6/2015 http://akhshigan.ir/news/print_news.cfm?id=197 10/10

 http://www.akhshigan.ir

خروجی دهستان چوپانان تا 29 بهمن 1392

خروجی دهستان چوپانان تا 29 بهمن 1392 

خروجی چوپانان آباد تا 29 بهمن 92

خروجی چوپانان آباد تا 29 بهمن 92 

خروجی وبلاگ چوپانان آباد تا 05/09/92

خروجی وبلاگ چوپانان آباد تا 05/09/92 

خروجی وبلاگ چوپانان آباد تا 2013-11-04

خروجی وبلاگ چوپانان آباد تا  2013-11-04 

خروجی وبلاگ چوپانان آباد

خروجی وبلاگ چوپانان آباد تا 2013-10-30T18:57:45+01:00 

خروجی وبلاگ دولنده

http://doolende.mihanblog.com 2013-09-05T16:19:13+01:00 text/html 2013-09-02T02:07:42+01:00 doolende.mihanblog.com م - راهی http://doolende.mihanblog.com/post/93

کوتوله (7) 

خروجی وبلاگ دولنده

خروجی وبلاگ دولنده

از 2013-04-12 تا 2013-08-14 

خروجی وبلاگ چوپانان آباد

http://choopananabad.mihanblog.com 2013-08-14T10:34:57+01:00 text/html 2013-08-12T04:34:26+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/248

خروجی وبلاگ چوپانان آباد از 4 مرداد تا 21 مرداد 92 

چوپانان

چوپانان

موقعیت جغرافیایی دهستان چوپانان
طول جغرافیایی:۵۴ درجه و۲۳ دقیقه طول شرقی
عرض جغرافیایی:۳۳ درجه و۳۷ دقیقه عرض شمالی
مساحت تقریبی :۱۸۰۰ کیلو متر مربع
جمعیت: بالغ بر ۱۵۰۰ نفر ساکن

چوپانان از نگاه گردشگران

روستای چوپانان

ایمان ضیایی

1 سال پیش

دهستان چوپانان از توابع شهرستان نایین و استان اصفهان است. روستای چوپانان در فاصله ۹۵ کیلومتری شرق انارک واقع شده دارای جمعیتی حدود ۱۴۶۵ نفر است. شغل عمده اهالی کشاورزی و دامداری و رانندگی کامیون است.

این دهستان از شمال به ریگ جن و استان سمنان و از جنوب به استان یزد از غرب به اصفهان واز شرق به شهرستان خور منتهی می‌شود.

 

چوپانان از دیدگاه رسانه های جهانی (ویکی پدیا)-انتشار دوم

سه شنبه 24 بهمن 1391

---

چوپانان از دیدگاه رسانه های جهانی (ویکی پدیا)-انتشار دوم

خروجی وبلاگ چوپانان آباد

روستای "عباس آباد چوپانان" با یک خانوار by Yosarsif مهدی کلهر Abbas Abad village like a small paradise in the desert. 

نعمت آباد روستایی در حاشیه ریگ جن

چهارشنبه 26 مهر 1391

---

نعمت آباد روستایی در حاشیه ریگ جن

نعمت آباد روستایی درحاشیه ریگ جن که سالهاست خالی از سکنه میباشد.فاصله ان تا چوپانان حدود25کیلومتر ازجاده که از مسیر ریگ جن بسیار نزدیکتر است

شنبه 15 مهر 1391

---

ترسناک ترین کویر دنیا در ایران؛ محل زندگی جن و شیطان!

مطلب زیر از یکی از سایتها منتشر شده و  یک سری غلطهای املایی و محتوایی دارد ولی چون در مورد ریگ جن - که در بخش شمالی دهستان چوپانان قرار دارد - سخن رانده است آنرا برای شما نقل می‌کنیم و میدانیم که مطالب آن قابل استناد نیست.

---

در بخش ادامه مطلب نیز به معرفی ده تا از بزرگترین کویرهای جهان پرداخته ایم.

---

ترسناک ترین کویر دنیا در ایران؛ محل زندگی جن و شیطان!!

تا به حال چیزی از کویر ترسناکی که مردم محلی ادعا می کنند محل زندگی ارواح و اجنه است و هر انسانی از آنجا عبور کند گرفتار ارواح شده و زنده نمی ماند شنیده اید؟ شاید این اعتقاد قدیمی ها به این دلیل باشد که در گذشته افرادی بدون در نظر گرفتن شرایط سخت سفر به این کویر راهی آن شده اند و هرگز بازنگشته اند. 
کویر« ریگ جن» از صعب العبورترین نواحی دنیا، منطقه کویری و پر از تپه های شنی و باتلاق های نمکی است. مردم محلی معتقدند این سرزمین نفرین شده است. در قدیم کاروان ها و مسافران هرگز از این کویر عبور نمی کردند. در حال حاضر در این منطقه هیچ علایمی از حیات دیده نمی شود.

کویر «ریگ جن» در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق منطقه حفاظت شده کویر، شمال انارک و غرب جندق قرار گرفته است و وسعتی برابر با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع دارد. هیچ گونه چشمه یا چاه آبی در این منطقه وجود ندارد. در بیشتر نقشه ها نامی از این منطقه نبرده شده است.تنها دو کویر شناس اروپایی در گذشته در سفرنامه های خود به وجود چنین کویری در ایران اشاره ای کرده اند.

قدیمی ها معتقد بودند، این سرزمین نفرین شده و پایگاه شیطان ها و ارواح پلید است. مردمی که در اطراف این کویر زندگی می کنند بر همین باور هستند.این مردم محلی می گویند هر کسی که وارد این سرزمین شده زنده نمانده و ناپدید شده است.بعضی ها می گویند شاید این افراد درون باتلاق های نمکی گرفتار شده یا از تشنگی تلف شده اند.
” اسون هیدن ” کویرنورد معروف در سفر خود در سال ۱۹۰۰ به ایران از سفر به این ناحیه اجتناب کرد.” آلفرنس گابریل ” توانست در سال ۱۹۳۰ از عرض آن عبور کند. علی پارسا، فارغ التحصیل علوم رایانه از دانشگاه صنعتی شریف همراه با گروهش توانست از طول این کویر چند بار عبور کند.
این منطقه بدون هرگونه پوشش گیاهی و جانوری است و تا به حال گزارشی درباره حیوانات احتمالی که امکان زندگی شان در این منطقه وجود دارد ارایه نشده است.

ریگ جن را مثلث برمودای ایران هم می نامند. شنزارهای گسترده این منطقه و باتلاق های این منطقه هر انسانی را به وحشت می اندازند. اگر کسی به این منطقه سفر کند گرفتار گل و لجن های بیابان شده و به کسانی می پیوندد که در این بیابان ناپدید شده یا جان خود را از دست داده اند.

با وجود اینکه محققان و کویرنوردانی توانسته اند از این منطقه عبور کنند، اما هنوز هم مردم محلی معتقدند این سرزمین نفرین شده است و هر کسی پا به این سرزمین بگذارد گرفتار شیاطین و ارواح می شود و دیگر هرگز از آن باز نمی گردد.

Top 10 Deserts in the World

Wednesday, October 07, 2009

The usual words that one naturally associates with the term – deserts are; sand, heat, dry, utter chaos! Anyway you do not always have to feel dread every time you think of vast stretches ofdesert land as we have summed up around ten of the best deserts in the world. Here you can take a look at all eth reasons why some of these beautiful, amazing and sometimes downright lovely deserts should not give you the sinking feeling inside. Take a look at what makes these deserts some of the best in the world.

1. Salar de Uyuni:

This desert, located in Bolivia would change your conception of the idea of deserts completely. It happens to be the largest salt desert in the world but the beauty of the place is exceptional. The desert is completely flat and the so large and crystal in its salty nature that the whole sky seems to be reflected in it creating the ground in different shades of blue.

Photo by Auré from Paris

Another beautiful aspect of the desert is the numerous lakes that you will find here; these lakes are in multiple colors because of the minerals that make it up. The effect of these soothing colors is remarkable.

2. Sahara Desert:

This is the world’s largest desert and could very well be termed as the most impressive desert in the world as well. Only one single country cannot be allocated with the desert, but it includes the countries of Egypt, Tunisia, Algeria, Sudan, Morocco and several others.

Photo by More Altitude

There is indeed here, miles and miles of sand with very little rainfall and slight plantation and creatures; however the Sahara desert is definitely an icon for the African continent and a brilliant natural phenomenon no matter how inhospitable that it might seem.

3. Gobi Desert:

This desert is located in Mongolia and stands for one of the most incredible sights in the world. The desert is also often called “The Flaming Cliffs”. This term originates from the fact that the desert is covered in sand dunes with the existence of a lot of orange high rocks and cliffs.

Photo by PhotoSenseDatum

So the cliffs and rocks with their flaming orange color appear to be on fire as compared to the vast expanse of sand dunes in the rest of the landscape. The sight therefore is definitely worth a visit.

4. Wadi Rum:

This desert located in Jordan is claimed by many to be one of the most beautiful and un spoilt deserts in the world. The desert is covered with huge sandstone mountains and granite rocks giving one breath taking views of 1700 meters of large rocks and canyons in depth.

Photo by background_62

Here too one finds evidences of ancient people having lived in the desert caves and in fact there are still some tribes who still live in the desert.  The Wadi Rum now is a protected area in order to safeguard its natural beauty.

5. Thar Desert:

This desert is located in India and is also very often known as the Great Indian Desert. However, the desert also has some parts of it situated in India’s neighboring country Pakistan as well. This desert too has the conventional feature of miles and miles of sand under the burning eye of the Sun, however the beauty of the desert perhaps lies in the colorful people who inhabit the land along with all the different kinds of animals you will encounter there.

Photo by oochappan

There are small hillocks and gravel plains that are found all over but the biodiversity of this desert is very rich.

6. Patagonian Desert:

This desert is located in Argentina and is also among the list of some of the largest deserts in the world though it is the largest desert in South America. The desert is actually a cold desert but a visit would betray to you the ancient mystique about the desert with lots of caves and ancient man made paintings inside them.

Photo by Superrine

As expected the desert is vast with brownish red earth and the foxes that one encounters in the desert make a travel to the desert rather fascinating. Another feature that would strike one in this desert is that it is indeed quite windy here!

7. Atacama Desert:

This desert is one of the biggest icons of Chile, apart from the fact that almost the entire country is nearly covered by the desert itself. The area of the desert which is closest to Africa is considered to be the driest area on earth, so this land can be said to be completely synonymous with all the adjectives of sand sand and only sand and the dryness that is associated with the term desert land.

Photo by * Krakote *

The southern region of the desert is however where the beauty of the desert lies as the land is more livable and there is flora and fauna in abundance found here. However, Chile as a country finds its main tourism resources from the beauty of the Atacama desert no matter how dry it maybe!

8. Antarctic Desert:

Of course located in Antarctica, this is one of the most fascinating desert lands in the world. Completely white in appearance this land is one the world’s driest desert in the world along with being the wettest deserts in the worlds at the same time.

Photo by Ross Mackenzie

This is because, Antarctica happens to be the land of extremes, as there is hardly any rainfall here the land is naturally the driest place on earth, while because of the freezing climate the land is constantly covered with ice which also makes it the wettest land in the world as well. Another feature to add to all this is the fact that it is also one of the coldest places on earth!

9. Kalahari Desert:

The Kalahari Desert is again one of the most fascinating destinations in the world and is located in Botswana. Many might not even call it a true desert in the way that most deserts are described. The Kalahari experiences lots of rainfall but what makes it a desert is that the rainfall is sporadic and it never settles on the surface making vegetation and the survival of the tribes of the Kalahari and animals a grave challenge.

Photo by *melby*

The beauty of the golden sand and sand dunes are utterly beautiful and make it one of the most splendid deserts in the world.

10. Mojave Desert:

This desert covers a large part of the USA and also happens to form some of the most breathtaking landscapes of the country. The desert has typically the mountain topography with sparse population, but the mountain vegetation that the desert supports is quite unique and varied in its species. The Mojave Desert has some breathtaking views with four national parks and which includes the Grand Canyon and also numerous pretty lakes but the Desert has become quite urbanized and is not an untouched desert like most above.

Photo by D Breezy

Another great attraction of the desert is the existence of a unique piece of geography termed as the World’s Largest Thermometer. Tourism does flourish here but mostly because of the cities that fall within the territory of the desert which includes the city of Las Vegas.

(3) نظرات

  موضوع: گردشگری ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 15 مهر 1391 ساعت 09:53 ق.ظ
نویسنده: سعید مالکی

بررسی مقاله «ریگ جن، ترسناکترین منطقه کشور»

بررسی مقاله «ریگ جن، ترسناکترین منطقه کشور»

شنبه 25 تیر 1390

---

پس از افزودن رونوشت مقاله «ریگ جن، ترسناکترین منطقه کشور»  که چند روز پیش در این سایت نوشته شد، چند نقد خوب در نظرات برای آن نوشتند که برخی از آنها را با اندکی ویرایش در اینجا می‌خوانید:

** مهدی ...
چهارشنبه 22 تیر 1390 01:57 ب.ظ
دوستان! من خودم از علاقه مندی هایم کویر نوردی است. و معمولا حداقل سالی یک بار به یکی از مناطق کویری سفر میکنم و پیاده بعضی از این مناطق را طی میکنم (نهایت بین سه تا چهار روز، چرا که حمل تجهیزات برای بیشتر از این میزان امکان ناپذیر است). باید عرض کنم ریگ جن وجود دارد و مردم محلی هم آنرا به همین نام میشناسند. البته متاسفانه در این گزارش با بهره گیری ناقص از گزارشهای آقای پارسا بیشتر روی خوف انگیز و مرموز جلوه دادن منطقه مانور داده شده در حالی که مناطق کویری خودشان به قدری شگفت انگیز و دیدنی هستند که فقط درج یک سفرنامه ی کویر نوردی به تنهایی گویای این مطلب هست و دیگر نیازی به این تفاسیر ندارد. اما در مورد ریگ جن، حقیقتش این است که این مناطق و مناطقی شبیه اینجا که کم هم نیستند به خاطر صعب العبور بودن در گذشته بین مردم به عنوان جاهایی که قدرت های ماورایی در اونجا دخالت دارند معروف شده‌اند. پس می‌بینید که بیشتر این صحبتها به سرگرمی های عامیانه میخورد. البته این منطقه واقعا ترسناک هست ولی نه از بابت هایی که گفته شد . بلکه اگر بی اطلاع واردش بشوید دچار دردسر میشوید. در این مناطق نوعی خاک پفکی هست که وقتی خیس بخورد درست مثل یک چسب با قدرت کشش بالا عمل میکند و اگر کسی در آن گیر بیفتد و تقلا کند باعث خستگی مفرط آن شخص شده و در نهایت اگر به دادش نرسند از خستگی و آفتاب زدگی میمیرد. خلاصه کلام اینکه بهتره هر چیزی رو با نگاه همه جانبه بسنجیم نه صرف چند کلمه ی جالب توجه دربارش خبر بدیم.

** حسین آزاد
شنبه 25 تیر 1390 05:50 ب.ظ
لازم است از آقامهدی تشکر کنم بخاطر نقد جالب و درست او نسبت به متن اصلی که بدون اطلاعات صحبت کرده است. چون اولا آقای (گابریل) با شتر و راهنما از ریگ جن عبور کرد و سفرنامه او هم مبین آن است و موجود ... ثانیا در سال 76 و 77 یک تیم مستند ساز سیما (طبق سفر نامه گابریل) اقدام به ساخت سریالی با نام (عبور از صحاری ایران) کرد که چند سال بعد از شبکه 2 سیما پخش شد. (اگر چه ما ایرانیان برنا مه های مستند را کمتر میبنیم ودنبال می کنیم). شروع این سریال از جاده سنگچین ورامین بود و ادامه آن تا قم، کاشان، انارک، معادن طالمسی، نخلک، و زادگاهم آشتیان (اینان حدود 10 روز آنجا بودند) و همچنین چوپانان، جندق و... 
این سریال بخاطر کم آوردن بودجه ناتمام ماند و در روستای مصر آن را به پا یان رساندند زیرا قرار بود تا انتهای ریگ جن در مرز میرجاوه ادامه داشته باشد.
بنابر این، اطلاعات عمومی نویسنده مقاله در هفته نامه (سیاحت-تجارت) بشدت پایین و بدون تحقیق بوده است و فقط شمایی کلی و به دور از واقعیت را به تصویر کشیده و آب و تاب رسانه ای داده که جای بسی تاسف است.

(3) نظرات

  موضوع: مقاله و شعر ،  نوشته شده در تاریخ شنبه 25 تیر 1390 ساعت 07:42 ب.ظ
نویسنده: سعید مالکی

ریگ جن؛ ترسناک‌ترین منطقه کشور/ بیابانی با صداهای ترس آور

ریگ جن؛ ترسناک‌ترین منطقه کشور/ بیابانی با صداهای ترس آور

سه شنبه 21 تیر 1390

---

هفته نامه سیاحت-تجارت نوشت:آیا در ایران منطقه‌ای ملقب به «مثلث برمودا» وجود دارد؟ آیا تا به حال از بیابانی به نام «ریگ جن» چیزی شنیده‌اید؟ منطقه‌ای کویری و پر از تپه‌های ماسه‌ای که در جنوب سمنان، شرق دریاچه نمک، شمال چوپانان و اناراک و غرب جندق قرار دارد." ریگ جن" منطقه‌ای کویری و دارای تپه‌های ماسه‌ای در کویر مرکزی ایران است و به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه یا چاه آب، در گذشته‌های دور، محل عبور کاروان‌ها نبوده و فقط در سال‌ها اخیر، چند گروه از محققان و سیاحان به آن منطقه رفته‌اند.